مصرف دارو در دوران شیردهی ازجمله موضوعاتی است که سؤالات بسیاری را برای مادران به همراه خواهد داشت. با توجه به اینکه بسیاری از داروها روی کیفیت شیر مادر تأثیر گذاشته و از این طریق وارد بدن نوزاد می‌شوند بهتر است برای پیشگیری از بروز مشکلات جدی در سلامت فرزندتان تا جای ممکن از داروها استفاده نکنید و یا در صورت نیاز به مصرف از یک متخصص کمک بگیرید. سن کودک و نوع دارو بر میزان تاثیر و عوارض دارو موثر است، در ادامه به برخی از داروهای ممنون و مجاز اشاره کرده‌ایم. برای آشنایی با نکات مربوط به مشکلات شیردهی کلیک نید.
مصرف دارو در دوران شیردهی
با توجه به اینکه کیفیت رژیم غذایی مادران در طول دوران شیردهی بر سلامت جسمی و روحی فرزندانشان تأثیر بسیاری دارد متخصصین معتقدند مصرف دارو در دوران شیردهی یا حتی استفاده از برخی مواد غذایی می‌بایست در این دوران به حداقل ممکن برسد. این تأکید به این خاطر است که ترکیبات شیمیایی موجود در داروها کیفیت شیر مادر را تحت تأثیر قرار می‌دهند و گاهی از این طریق وارد بدن نوزاد شده و مشکلاتی را برای وی ایجاد می‌کنند.
تأثیرپذیری کودک از این داروها علاوه بر اینکه به نوع، مقدار و همین‌طور روش استفاده از دارو بستگی دارد، تحت تأثیر سن و وضعیت سلامت نوزاد نیز هست. به‌گونه‌ای که کودکان بزرگ‌تر و آن‌هایی که از سلامتی بالاتری برخوردارند به میزان کمتری از داروها آسیب می‌بینند. برای مثال یک کودک یک‌ساله سالم که مصرف غذاهای دیگر را نیز شروع کرده وابستگی کمتری به شیر مادر دارد و به همین خاطر مادر در صورت نیاز با اطمینان بیشتری می‌تواند از داروها استفاده کند، اما کودکی که زودتر از موعد متولد شده یا سن کمتری دارد به مراقبت غذایی بیشتری از جانب مادر نیاز خواهد داشت.
البته بهتر است به این موضوع نیز توجه داشته باشید که استفاده از مخدرها، مشروبات الکلی و حتی نوشیدنی‌های دارای کافئین نیز می‌تواند مشکلاتی را برای فرزندتان به همراه داشته باشد. به‌طورکلی می‌توان گفت استفاده از تمامی داروها در طول دوران بارداری و شیردهی می‌بایست زیر نظر متخصصین صورت بگیرد.
مصرف دارو مجاز در دوران شیردهی
اگرچه بهتر است تا جای ممکن از مصرف دارو در دوران شیردهی اجتناب شود بااینحال در برخی مواقع چاره‌ای به‌جز استفاده از داروها وجود ندارد. خوشبختانه در میان داروها نیز بسیاری از آنها برای استفاده در دوران شیردهی بی‌خطر یا خطر کم شناخته‌شده‌اند که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد. البته توجه داشته باشید که بهتر است استفاده از این داروها را نیز زیر نظر متخصص انجام دهید.
- استامینوفن ساده
- ایبوبروفن
- قرص‌های حاوی پروژسترون برای پیشگیری از بارداری
- انسولین
- هپارین
- وارفارین
- تئوفیلین
- انواع پنی‌سیلین‌ها مانند آموکسی‌سیلین
- لیدوکائین
- لوراتادین
- اریترومایسین
- دیگوکسین
بیشتر بخوانید: نیازهای اساسی و اولیه کودکان
قطع مصرف دارو های غیر مجاز در دوران شیردهی
برخی از داروها می‌توانند از طریق شیر مادر وارد بدن نوزاد شده و مشکلات زیادی برای وی ایجاد نمایند. به همین خاطر آگاهی از آنها و مصرف زیر نظر پزشک اهمیت بسیاری دارد. بعضی از مهم‌ترین داروهایی که در دوران شیردهی نباید مورداستفاده قرار بگیرند عبارتند از:
- داروهای ضد سرطان و داروهایی که برای درمان سرطان مورداستفاده قرار می‌گیرند
- کلوزاپین
- آسپرین (استفاده مداوم یا در مقادیر بالا)
- کلرامفنیکل
- داروهای ضدتشنج مانند اتوسوکزوماید، فنوباربیتال، پریمیدون
- خانواده بنزودیازپین‌ها مانند لورازپام و اگزازپام
- اس‌سیتالوپرام
- ارگوتامین
- کلونیدین
- سیتالوپرام
- قرص‌های ضدبارداری حاوی استروژن
نشانه‌های مسمومیت کودک در اثر داروی مصرفی مادر
هنگامی‌که مجبور به مصرف دارو در دوران شیردهی می‌شوید یکی از نکاتی که باید به آن توجه داشته باشید این است که چطور می‌توان فهمید داروها سلامت کودک شما را تحت تأثیر قرار داده یا خیر؟ در ادامه برخی از شایع‌ترین نشانه‌های تأثیرپذیری کودک از داروها را با یکدیگر بررسی می‌کنیم. اگرچه این مشکلات ممکن است به هر دلیل دیگری نیز برای نوزاد ایجاد شده باشد، بااینحال در شرایطی که دارو مصرف می‌کنید و فرزندتان یک یا چند مورد از این علائم را نشان می‌دهد بهتر است دراین‌باره از یک متخصص کمک بگیرید.
- اسهال
- استفراغ
- خواب‌آلودگی
- تحریک‌پذیری
- تغییر در وزن نوزاد
- هرگونه علامت جدید یا غیرمعمول
آنچه که باید درباره مصرف دارو در دوران شیردهی بدانید
اگر مجبور به مصرف دارو در دوران شیردهی هستید بهتر است به نکات زیر توجه کافی داشته باشید.
- راجع به تمامی داروهایی که مصرف می‌کنید، دوز مصرفی و نحوه استفاده با یک متخصص مشورت کنید
- مرتباً سلامت جسمی کودک را زیر نظر متخصص کودک بررسی کنید
- ترجیحاً از داروهایی استفاده کنید که بتوانید آنها را یک‌بار در روز و با فاصله از زمان شیر دادن نوزاد مصرف کنید.
- پس از مصرف دارو شیر هر دو سینه‌تان را دوشیده و دور بریزید
- اگر به دلیل بیماری‌های روحی مانند اضطراب یا افسردگی و به‌خصوص افسردگی‌های پس از زایمان دارو مصرف می‌کنید، از مشاوره‌های روانشناسی به‌جای این داروها استفاده کنید.
- علاوه بر داروها از مصرف مخدرها، مشروبات الکلی و همین‌طور مواد غذایی محرکی مثل کافئین نیز خودداری کنید.
بیشتر بخوانید: فوائد شیر مادر
چرا با وجود نیاز به مصرف دارو باید شیردهی را اولیت قرار داد؟
مهم‌ترین موضوعی که کودکان در سال‌های اولیه زندگی با آن مواجه می‌شوند احساس امنیت و محبتی است که می‌بایست از محیط اطراف و به‌خصوص مادر دریافت کنند. با توجه به اینکه تغذیه عمده‌ترین نیاز کودک در سال‌های اول زندگی است، هر موضوعی که اختلالی در این شرایط ایجاد کند می‌تواند آسیب‌های روحی جبران‌ناپذیری را در سلامت روحی کودک ایجاد نماید.
برای مثال اگر به دلیل استفاده از داروها مادر نتواند به خوبی به نوزاد شیر بدهد و یا در شرایطی که کودک به دلیل عوارض مصرف داروها دچار مشکل یا بستری در بیمارستان شود؛ این ضربات می‌تواند مشکلات روحی بسیاری را در آینده وی ایجاد نماید. اگر به هر دلیلی احساس می‌کنید رابطه شما و فرزندتان در نخستین سال پس از تولد کیفیت لازم را ندارد بهتر است در این زمینه از یک روانشناس کودک کمک بگیرید.
برای دریافت مشاوره در زمینه کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02166419012 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.
سؤالات متداول
استفاده از چه داروهایی در دوران شیردهی خطرناک است؟
به‌طورکلی بهتر است در طی دورانی که فرزندتان را شیر می‌دهید تا جای ممکن از داروها استفاده نکنید و یا استفاده از آنها را زیر نظر متخصص انجام دهید. اما برخی داروها نظیر قرص‌های ضدبارداری حاوی استروژن، داروهای درمان سرطان، ضد اضطراب‌هایی مانند لورازپام یا اگزازپام می‌تواند خطرات بیشتری را ایجاد نماید.
آسیب دیدن کودک از داروهایی که مادر استفاده می‌کند چه نشانه‌هایی دارد؟
استفراغ، اسهال، تغییر در وزن، بی‌خوابی و یا تحریک‌پذیری ازجمله نشانه‌هایی هستند که در این شرایط باید به آنها توجه داشته باشید.
منبع : مصرف داروهای مجاز و غیر مجاز در دوران شیردهی