آیا در مورد انواع مواد اعتیاد آور جدیدی که امروزه مصرف آنها در بین اقشار مختلف جامعه رواج دارد اطلاعی دارید؟ متاسفانه در دهه‌های اخیر مواد بسیار جدید و گوناگونی در جوامع مختلف رواج پیدا کرده که اکثر آنها علاوه بر وابسته کردن افراد، منجر به بروز مشکلات روان پزشکی نظیر سایکوز، اضطراب، بی قراری و افسردگی می‌شوند. با توجه به آخرین طبقه بندی‌هایی که نهادهای بین المللی از انواع مواد اعتیاد آور ارائه دادهاند، می توان مواد اعتیاد آور را بسته به علائم ، عوارض و وابستگی جسمانی و روانی که در فرد ایجاد می کند در چهار دسته کلی تقسیم کرد. آگاهی از این مواد به شما کمک می‌کند تا از اعتیاد به آنها پیشگیری کنید.
منبع: انواع مواد اعتیاد آور | معرفی مواد مخدر، محرک و توهم زا
مواد اعتیاد آور
انواع مواد اعتیاد آور شامل هرگونه ماده گیاهی یا صنعتی می باشد که باعث وابستگی جسمانی و روانی می شود و به مرور زمان در انسان اثر تحمل را ایجاد می‌کنند. اثر تحمل به حالتی گفته می‌شود که پس از گذشت مدت زمان خاصی از مصرف، استفاده از مواد در همان دوز قبلی اثری نداشته و فرد برای دست یابی به اثرات مد نظر باید میزان دوز مصرفی را افزایش بدهد. برای آگاهی بیشتر در زمینه مواد مخدر کلیک کنید. توصیه می کنیم مقاله علائم اعتیاد فرد معتاد را مطالعه نمایید.
هم چنین یکی دیگر از ویژگی‌های مهم انواع مواد اعتیاد آور این است که در صورت قطع شدن برای فرد علائم ناخوشایندی جسمانی یا روانی در فرد ایجاد می کنند. که این علائم سندروم محرومیت از مواد گفته می‌شود. این علائم به صورت جسمی و روانی بروز پیدا می‌کنند که از جمله آنها می‌توان به درد عضلانی، شکم درد، حالت تهوع، اسهال، استفراغ، بی قراری، احساس تشویش، اضطراب و افسردگی اشاره کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه داروهای اعتیاد آور کلیک کنید.
انواع مواد اعتیاد آور
امروزه مواد اعتیادآور در اشکال و انواع گوناگونی وارد بازار می‌شوند و متاسفانه در بسیاری از موارد افراد از اعتیاد آور بودن آنها اطلاعی ندارند. این مسئله باعث می‌شود که افراد سودجو از این وضعیت استفاده کرده و از این ناآگاهی در جهت منافع خود استفاده کنند.
برای مثال آنها با تبلیغاتی نظیر اینکه این مواد برای لاغری مناسب هستند یا مشکلات جنسی را رفع می‌کنند، جنس‌های خود را به فروش می‌رسانند و ممکن است ناخواسته شما را در دام اعتیاد گرفتار نمایند. در نتیجه بسیار اهمیت دارد که اطلاعات خود را در این زمینه بالا ببرید و هوشیارانه عمل کنید.
به طور کلی می توان مواد مخدر را در چهار دسته کلی با توجه به علائم، عوارض و نحوه وابستگی آنها در فرد تقسیم کرد. در ادامه به بررسی این چهار دسته می پردازیم:
مواد مخدر
- تریاک
- مورفین
- هروئین
- شیره تریاک
- ترامادول
- متادون
مواد محرک
- متیل آمفتامین ( شیشه )
- ریتالین ( مشتقات آمفتامین ها)
- کراک
- کوکائین
مواد توهم زا و کانابیس ها
سایر مواد اعتیاد آور
مواد مخدر افیونی | انواع مواد اعتیادآور
مواد مخدر افیونی شامل تریاک و مشتقات آن نظیر شیره، سوخته و هروئین همگی از گیاه خشخاش به دست می‌آیند. گیاه خشخاش دارای ماده موثره مورفین است که خاصیت ضد درد و آرام بخشی دارد. همین موضوع باعث می‌شود که برخی افراد ترکیبات و داروهای مورفین دار را مورد سوءمصرف قرار دهند و درگیر اعتیاد به این مواد شوند.
اعتیاد به مواد افیونی تاثیر زیادی بر جسم انسان به جای می‌گذارد و اغلب ترک آن نیز با علائم فیزیکی ناخوشایند نظیر دردهای عضلانی، حالت تهوع، اسهال و استفراغ همراه است. البته خوشبختانه امروزه روش‌های ترک به کمک درمان‌های نگه دارنده نظیر ترک با متادون به افراد کمک می‌کند تا آسان‌تر بر این علائم غلبه کرده و بتوانند با سهولت بیشتری فرایند سم زدایی را پشت سر بگذارند.
تریاک
تریاک نوعی ماده مخدر افیونی است که از گیاه خشخاش به دست می‌آید. این ماده حاوی مقادیری مورفین است و در نتیجه با چسبیدن به گیرنده‌های اپیوئیدی در مغز انتقال پیام درد را با اختلال مواجه می‌سازد. از همین رو در گذشته از تریاک به عنوان یک مسکن استفاده می‌شد اما امروزه با پیشرفت علم پزشکی و انجام مطالعات گوناگون در مورد تریاک پژوهشگران دریافته‌اند که این ماده با بیش تحریکی مدارهای مرتبط با لذت در مغز می‌تواند به وابستگی جسمانی و روانی بیانجامد.
این مخدرها با تأثیرگذاری روی مغز ترشح می‌شوند که باعث افزایش ترشح هورمون های مسکن می‌شوند؛ به همین خاطر پس از مصرف افیون‌ها فرد احساس آرامش و سبکی دل‌چسبی را تجربه خواهد کرد.
هروئین
هروئین یا (دی استیل مورفین) یکی از انواع مواد مخدر است که از مورفین تهیه‌شده و قدرت اثرگذاری آن چندین برابر بیش از مورفین است. به‌طورکلی به تریاک و مواد مخدری نظیر مورفین و هروئین که از آن تهیه می‌شوند اوپیوم یا افیون گفته می‌شود. اصلی‌ترین مکانیسم عمل این دسته از مواد مخدر، کند کردن فعالیت دستگاه عصبی مرکزی است. به عبارتی این مواد با اتصال به گیرنده‌های درد در مغز باعث افزایش ترشح مسکن‌های طبیعی شده و از این طریق باعث ایجاد یک احساس آرامش و سرخوشی کاذب در فرد می‌شود.
مورفین
مورفین نوعی ماده مخدر افیونی است که به طور طبیعی در گیاه خشخاش وجود دارد. داروی مورفین مسکنی بسیار قوی است و برای کاهش دردهای بسیار شدید یا مزمن تجویز می‌شود. با این حال همانند همه مواد افیونی؛ مورفین نیز قابلیت اعتیادآوری دارد و می‌تواند منجر به وابستگی جسمانی و روانی شود. به دلیل خطر اعتیاد به مورفین پزشکان در موارد خاص از این دارو برای کاهش درد استفاده می‌کنند.
شیره تریاک
شیره نوعی ماده مخدر است که از تریاک به دست می‌آید. این ماده در بدن به عنوان یک مسکن قوی عمل کرده و می‌تواند درد را تسکین دهد. به دلیل احساس سرخوشی بسیار زیاد شیره، افراد بسیاری به مصرف این ماده روی می‌آورند. اما شیره تاثیر بیشتری نسبت به تریاک دارد و عوارض آن نیز بسیار بیشتر و جدی‌تر است. آگاهی از علائم و نشانه‌های اعتیاد به شیره به شما کمک می‌کند تا هرچه سریع‌تر آن را در عزیزان خود تشخیص داده و برای ترک اقدام نمایید.
متادون
متادون یک ماده مخدر صنعتی و یکی از مشتقات تریاک است. از این دارو معمولاً به‌عنوان درمان کمکی و برای ترک اعتیاد به هروئین، تریاک و سایر مواد مخدر استفاده می‌شود با این‌حال نباید از این نکته غافل شد که خود متادون خاصیت اعتیادآوری بسیار بالایی دارد. و چند بار استفاده از آن می‌تواند فرد را درگیر اعتیاد کند. به همین خاطر است که امروزه روش‌های درمان با متادون حتما باید زیر نظر متخصص صورت گیرد؛ در غیر این صورت تنها باعث می‌شود اعتیاد فرد از ماده‌ای به ماده دیگر تغییر پیدا کند. به همین خاطر است که شناخت علائم اعتیاد به متادون اهمیت بالایی دارد.
ترامادول
ترامادول دارویی مسکن و ضد درد است که مصرف بیش‌ازحد آن می‌تواند منجر به اعتیاد گردد. عوارض جسمی و روحی این ماده بسیار متنوع است و بدلیل تداخل دارویی زیادی که دارد می‌تواند بسیار خطرناک باشد. با ترک زودهنگام و به‌موقع ترامادول می‌توان از عوارض ماندگار و جبران‌ناپذیری که در طولانی‌مدت منجر می‌شود، جلوگیری کرد.
انواع مواد اعتیاد آور | مواد محرک
مواد محرک یکی از انواع مواد اعتیادآور است. محرک‌ها موادی هستند که فعالیت سیستم عصبی مرکزی را افزایش داده و هم چنین با ایجاد تغییراتی در سیستم ادارکی منجر به علائمی نظیر توهم و هذیان می‌شوند. از جمله شناخته شده‌ترین مواد محرک می‌توان به شیشه و کوکائین اشاره کرد.
افراد در پی مصرف این مواد از نظر روان شناختی دست خوش تغییر می‌شوند و حالاتی نظیر سرخوشی مفرط، تمایل بیشتر به معاشرت با سایرین، احساس اضطراب، تنش، خشم مفرط و گوش به زنگی را تجربه می‌کنند. هم چنین مصرف این مواد از نظر جسمانی نیز مشکلاتی را ایجاد می‌کند که از جمله آنها باید به گشادی مردمک‌ها، افزایش یا کاهش ضربان قلب، تعریق شدید، لرزش، سردرگمی و کاهش هشیاری اشاره کرد.
کوکائین
کوکائین نام ماده مخدری است که از برگ گیاه کوکا به دست می‌آید و به‌عنوان قوی‌ترین ماده اعتیادآور موجود در جهان شناخته می‌شود. مصرف و اعتیاد به کوکائین باعث ایجاد احساس شادی و افزایش انرژی در فرد شده و به همین خاطر بسیاری از نوجوانان و جوانان به مصرف آن تمایل دارند.
کوکائین به‌صورت پودری نرم و سفیدرنگ است که بوی خاصی ندارد و به همین خاطر به نام دانه برف نیز شناخته می‌شود. قدرت اعتیادآوری کوکائین به حدی است که یک بار مصرف آن می‌تواند باعث بروز اعتیاد به کوکائین در فرد شود.
کراک
کراک یک نوع ماده محرک صنعتی است که با تاثیر گذاری بر سیستم اعصاب مرکزی، یک نوع سرخوشی کاذب در فرد مصرف کننده ایجاد می‌کند. ترکیبات تشکیل دهنده کراک، تقریبا مشابه کوکائین بوده و مکانیسم عمل آن نیز شباهت بسیار زیادی به کوکائین دارد.
به زبانی ساده‌تر می‌توان گفت که کراک یکی از انواع فرآورده‌های کوکائین به شمار می‌رود. کراک از خاصیت قالب پذیری بالایی برخوردار بوده و می‌توان آن را در نمونه‌ها و اشکال ظاهری متفاوتی مانند تراشه‌های ریز و تکه‌های زبر شبیه سنگ مشاهده نمود.
ریتالین
ریتالین با نام عمومی متیل فنیدات یک داروی محرک سیستم اعصاب مرکزی است. متیل فنیدات در سال 1944 برای اولین بار توسط شرکت دارویی Ciba-Geigy اختراع و در سال 1954 اولین بار با نام ریتالین به بازار عرضه شد. پس از آن قرص ریتالین به داروی اصلی درمان اختلال کمبود توجه و بیش فعالی (ADHD) در کودکان تبدیل گردیده است.
بسیاری از کودکان، نوجوانان و بزرگسالان مبتلا به ADHD می‌توانند از اثرات درمانی متیل فنیدات با حداقل عوارض جانبی بهره‌مند شوند. پزشکان در سال 1957 اظهار داشتند که ریتالین در افراد غیر مبتلا به ADHD موجب رفع خستگی، بی حالی و افسردگی می‌شود. این دارو بعدها نشان داد که روان پریشی و افسردگی را بهبود داده و در درمان اختلالات خواب بسیار مفید واقع شده است.
کانابیس ها | انواع مواد اعتیادآور
کانابیس‌ها شامل حشیش و ماری جوانا که با نام گل، علف و وید نیز شناخته می‌شوند طبقه‌ای از مواد اعتیاد آور هستند که همگی از گیاه شاهدانه به دست می‌آید.
برای مثال حشیش از صمغ آن و ماری جوانه از سرشاخه‌های این گیاه به دست می‌آید. ماده موثره همه کانابیس‌ها THC است که منجر به بروز علائم جسمانی نظیر افزایش اشتها، خشکی دهان، قرمزی چشم و افزایش ضربان قلب می‌شود. هم چنین مصرف کانابیس‌ها ذهن انسان را تحت تاثیر قرار داده و منجر به بروز علائم روان شناختی خاصی می‌شود.
از جمله مهمترین این علائم باید به احساس اضطراب، سرخوشی، حس کند شدن زمان، اختلال در قضاوت و تمایل به انزوا و گوشه گیری اشاره کرد.
نکته بسیار مهمی که در مورد کانابیس‌ها باید به آن توجه داشته باشید این است که در طبقه بندی مواد، آنها تحت عنوان توهم زا نام نگرفته‌اند اما بسیاری از افراد پس از مصرف آن دچار توهم‌های بیداری و شنیداری می‌شوند و واقعیت سنجی خود را از دست می‌دهند. همین مسئله می‌تواند زمینه ساز بروز اختلالات روان پریشی شده و مشکلات مزمنی را برای افراد به بار بیاورد.
ماریجوانا یا ماده مخدر گل
ماری جوانا ماده مخدری است که به‌صورت طبیعی از گیاه شاهدانه به دست می‌آید و قدرت بالایی در ایجاد احساس خلسه یا حتی توهم برای فرد دارد. استفاده از این ماده باعث بروز احساس سرخوشی در فرد می‌شود و خنده‌های بی‌دلیل، احساس نشاط، افزایش اشتها و همین‌طور قرمز شدن چشم‌ها را می‌توان از نتایج مصرف ماریجوانا دانست که با فاصله کمی از مصرف در فرد ایجاد می‌شود.
حشیش
حشیش نام یکی از انواع مواد مخدر طبیعی است که از شیره یا صمغ گیاه شاهدانه به دست می‌آید و به دلیل توانایی بالایی که در ایجاد توهم دارد، در گروه مواد توهم‌زا قرار می‌گیرد. مواد توهم‌زا یا کانابیس‌ها دسته‌ای از مواد اعتیادآور را تشکیل می‌دهند که شاخص‌ترین آنها حشیش، ماریجوانا و گل هستند. بااین‌حال در میان این گروه از مواد مخدر، حشیش نسبت به سایرین قدرت اعتیادآوری بیشتری داشته و مصرف آن برای چند بار می‌تواند باعث ایجاد وابستگی دائمی به این ماده مخدر شود.
انواع مواد اعتیاد آور توهم زاها
توهم زاها متشکل از گروه متنوعی از مواد هستند که به رغم ساختارهای شیمیایی متفاوت تغییرات مشابهی در ادراک، خلق و شناخت مصرف کنندگان ایجاد می‌کنند. از جمله موادی که در این طبقه قرار می‌گیرند باید به مسکالین، MDMA یا همان اکستازی، ال اس دی و فن سیکلیدین اشاره کرد.
اکثر انواع مواد اعتیاد آور توهم زا به صورت قرص و دارو در اختیار افراد قرار می‌گیرند و در فضاهایی نظیر مهمانی‌های شبانه به منظور افزایش میل جنسی، کاهش بازداری روانی و تجربه احساس لذت بیشتر مصرف می‌شوند. با این حال همه این‌ها منجر به ایجاد توهم‌های شنیداری و بیداری می‌گردنند.
این توهم‌ها ممکن است محتوای خشونت آمیز یا آسیب رسان داشته باشند و باعث شوند فرد دست به کاری غیر عقلانی و خطرناک بزند بدون اینکه خود از پیامدهای آن آگاه باشد
ال اس دی
ال اس دی (LSD)، نام ماده مخدر توهم‌زایی است که مصرف آن در سال‌های اخیر و با توجه به جذابیت تجربیات پس از مصرف، در بسیاری از جوانان افزایش پیدا کرده است. این ماده با تحریک گیرنده‌های سروتونین در مغز باعث به وجود آمدن علائمی از جمله درهم آمیختگی حواس می‌شود.
با توجه به اینکه مواد توهم‌زا نظیر ال اس دی وابستگی جسمی برای فرد ایجاد نمی‌کنند این باور اشتباه در میان بسیاری از افراد جامعه ایجاد شده است که ال اس دی و سایر مواد توهم‌زا اعتیادآور نیستند، در حالی که اعتیاد به این ماده سلامت بسیاری از افراد را تهدید می‌کند و لازم است پیش از بروز مشکلات بیشتر درمان صورت گیرد.
سایر مواد اعتیاد آور
هرگونه موادی که دارای خاصیت اعتیاد اوری باشد یعنی منجر به بروز اثر تحمل و ترک شود اما در طبقات گفته شده جای نگیرد به عنوان سایر انواع مواد اعتیاد آور شناخته می‌شوند. این مواد ممکن است ترکیبی از مخدرهای گوناگون باشد و اثرات بسیار مخرب تری را بر ذهن و بدن افراد به جای بگذارد. به همین منظور ضروری است که برای پیشگیری و یا ترک آنها اقدام جدی صورت گیرد.
انواع تنباکو
انواع تنباکو مواردی نظیر سیگار، قلیان و ماده مخدر ناس را در بر می‌گیرد که یکی از انواع مواد اعتیادآور است. اعتیاد به سیگار از جمله دلایل اصلی بروز انواع سرطان‌ها، مشکلات تنفسی و بیماری‌های قلبی- عروقی در دنیاست. ترک سیگار و سایر تنباکوها بیش از اینکه از نظر جسمانی مشکل ساز باشد از نظر روانی دشوار است و احتمال دارد برای فرد احساس تشویش، بی قراری، اضطراب و مشغولیت ذهنی زیادی را به بار بیاورد.
الکل
اعتیاد به الکل یکی از شایع‌ترین اختلالات اعتیادی در میان انواع مواد اعتیاد آور است که اعتیاد به انواع مواد اعتیادآور را دارند. هرگونه نوشیدنی الکلی نظیر آبجو، عرق، شراب، الکل سفید و… می‌تواند منجر به بروز اعتیاد در انسان شود. چرا که این ماده با ایجاد حالاتی نظیر سرمستی و کاهش بازداری، سیستم پاداش مغز را فعال کرده و همانند سایر مواد منجر به بروز اثر تحمل می‌شود.
به این صورت که فرد هربار برای تجربه حالات خوشایند ناشی از مصرف الکل، میزان مصرف خود را اندکی بیشتر کرده و دیگر نوشیدن مقادیر کمتر تاثیری روی او نمی‌گذارد.
همین امر وابستگی جسمانی و روانی را نیز به بار آورد که در نهایت اعتیاد به الکل یا همان الکلیسم را به بار می‌آورد. مطالعات نشان می‌دهند اختلال مصرف الکل با افزایش چشمگیر در خطر تصادفات، خشونت و خودکشی همراه است و همواره هزینه‌های چشمگیر جانی و مالی را به افراد تحمیل می کند.
انواع مواد اعتیاد آور | کافئین
جالب است بدانید مصرف بیش از حد مواد اعتیاد آور کافئین دار نظیر قهوه، چای و نوشابه‌های انرژی‌زا می‌تواند به بروز اعتیاد در انسان بیانجامد. به طور کلی اختلال مصرف کافئین زمانی از جانب متخصصین مطرح می‌شود که فرد روزانه چیزی بیش از 250 میلی گرم مواد حاوی کافئین مصرف کند و در پی آن دچار علائمی نظیر گرفتگی عضلانی، بی‌خوابی، هیجان زدگی، بی قراری، افزایش دفع ادرار، مشکلات روده‌ای و افزایش ضربان قلب شود.
مواد استنشاقی
هیدروکربن‌های فرار شامل گازهای سمی ناشی از چسب‌ها، مواد سوختی نظیر بنزین، رنگ‌ها و سایر ترکیبات فرار هستند که برخی افراد برای ایجاد اثرات سرخوشی آنها را از بینی استنشاق می‌کنند. از همین رو به آنها مواد اعتیاد آور استنشاقی گفته می‌شود. این گازهای سمی بر مغز اثر گذاشته و در نهایت منجر به تغییراتی در سیستم حسی و ادراکی انسان می‌شوند.
داروهای آرام بخش
از بین داروهای روان پزشکی داروهای خواب آور- آرام بخش می‌توانند آثار اعتیادی بر جای بگذارند و منجر به وابستگی جسمانی و روانی شوند. از جمله این داروها باید انواع بنزودیازپین‌ها نظیر آلپرزولام، کلونازپام، دیازپام و گروه دارویی باربیتورات‌ها نظیر سکوباربیتال و فنوباربیتال اشاره کرد. به همین خاطر بسیار اهمیت دارد که هرگز این داروها را به طور سرخود مصرف نکنید و اگر دچار مشکلات اضطرابی یا اختلالات خواب هستید حتما پیش از مصرف این داروها و مواد اعتیاد آور با یک روان پزشک مشورت نمایید.
برای اساس تحقیقات انجام شده در موسسه ترک اعتیاد آمریکا نکته حائز اهمیت اینجاست که در بسیاری از موارد مشکلات اضطرابی بدون مصرف داروی خاص و از طریق درمان‌های روان شناختی بهبود می‌یابند. در نتیجه کمک گرفتن از متخصصینی نظیر روانشناسان نیز می تواند موثر واقع شود و مصرف داروها همیشه ضروری نیست. برای آشنایی با سایر داروهای اعتیاد آور کلیک کنید.
ترک اعتیاد
ترک اعتیاد برای کسی که درگیر این مشکل شده تصمیمی سخت و در عین حال حیاتی است. بسیاری از این افراد با وجود تمام مشکلات حاضرند به مصرف خود ادامه دهند اما به ترک فکر نکنند. یکی از علل این موضوع تجربه علائم ناخوشایندی است که در پی مصرف نکردن مواد به بیمار دست می‌دهد. همچنین وسوسه شدید ذهنی و احساس اجبار برای مصرف مجدد همگی از موانعی هستند که جلوی ترک اعتیاد را می‌گیرند.
با این حال امروزه روش‌های نوینی برای ترک اعتیاد ابداع شده‌اند که به فرد کمک می‌کنند بر این موانع غلبه کرده و بتواند ترک موفقیت آمیزی را تجربه کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ترک اعتیاد کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه اعتیاد می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره ترک اعتیاد تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 تماس بگیرید.
سوالات متداول در مورد انواع مواد اعتیاد آور
انواع مواد اعتیادآور کدامند ؟
انواع مواد اعتیادآور از لحاظ ریشه به دو دسته سنتی و صنعتی تقسیم می شوند و از لحاظ علائم اعتیاد می توان آنها را در پنج دسته تقسیم نمود که در این مقاله به طور کامل توضیح داده شده است.
سوالی دارید؟ با ما تماس بگیرید
تماس با برترین مشاوران از طریق تلفن ثابت در سراسر کشور از 8 صبح الی 12 شب حتی ایام تعطیل
سراسر کشور :9099070354
جهت مشاوره تلفنی با موبایل و رزرو وقت حضوری
شماره تماس با موبایل : 02191002360
منبع: انواع مواد اعتیاد آور | معرفی مواد مخدر، محرک و توهم زا