درمان شخصیت مرزی چیست

آیا روش‌های درمان شخصیت مرزی را می‌شناسید؟ شخصیت مرزی یکی از انواع اختلالات شخصیت است که افراد مبتلا به آن در مرز روان‌رنجوری و روان‌پریشی قرار گرفته‌اند. این افراد با ویژگی‌هایی همچون عدم ثبات هیجانی، خلقی و رفتاری مشخص می‌شوند. مهم‌ترین ویژگی افراد مبتلا به این اختلال، این است که در روابط بین فردی خود با دیگران بی‌ثبات هستند. به همین دلیل هم به خود و هم به اطرافیان‌شان آسیب می‌رسانند. با آگاهی از روش‌های درمان اختلال شخصیت مرزی می‌توانید گامی در جهت درمان آن بردارید و کیفیت زندگی‌تان را تا حد زیادی افزایش دهید. در این مقاله به بررسی روش‌های درمان شخصیت مرزی پرداخته‌ایم پس تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

برای دریافت مشاوره در زمینه درمان شخصیت مرزی می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگیرید.

 منبع: درمان شخصیت مرزی

قبل از درمان با شخصیت مرزی آشنا شویم

قبل از اینکه بخواهیم روش‌های درمان شخصیت مرزی را توضیح دهیم باید بدانید که منظور از این اختلال چیست. افراد مبتلا به این اختلال در مرز بین روان‌رنجوری و روان‌پریشی قرار دارند و مهمترین ویژگی آن‌ها عدم ثبات هیجانی، خلقی و رفتاری است. به عنوان مثال این افراد معمولاً در روابطشان مشکلات زیادی را تجربه می‌کنند. گاهی روابط گرم و صمیمانه‌ای با دوستان خود برقرار کرده و گاهی دیگر همان افراد را به شدت تحقیر می‌کنند یا هیچ علاقه‌ای به ارتباط با آن‌ها ندارند.

علاوه بر بی‌ثباتی یکی دیگر از ویژگی‌های مهم افراد مبتلا به شخصیت مرزی، اقدام مکرر به خودکشی و خشم شدید و رفتارهای جرح خویشتن است. در برخی شرایط این کار را فقط برای جلب توجه و به صورت فریبکارانه و در برخی شرایط دیگر واقعاً این کار را انجام می‌دهند. در نتیجه همانطور که گفته شد مهم‌ترین ویژگی این دسته از افراد بی‌ثباتی است.

درمان با توجه به علل به وجود آورنده شخصیت مرزی

 

تاکنون علت‌های متفاوتی برای مبتلا شدن به اختلال شخصیت مرزی بیان شده است. برخی از متخصصین به زمینه‌های ژنتیکی و مغزی و برخی دیگر به علل‌ اکتسابی مانند تجارب ناخوشایند در دوران کودکی اشاره می‌کنند. با این حال نظریه‌های جدید روانشناسی و روانپزشکی بر تعامل این دو مسئله تاکید دارند و معتقند که تعامل عوامل ژنتیکی و اکتسابی در مبتلا شدن به این اختلال نقش دارند. همچنین برای درمان شخصیت مرزی نیز باید متناسب با علل و نشانه ها عمل کرد و از یک متخصص کمک گرفت.

عوارض ابتلا به شخصیت مرزی

درمان شخصیت مرزی از آنجایی حائز اهمیت است که احتمالا در بخش های مختلفی از زندگی فرد اختلالاتی ایجاد می‌کند. این افراد به دلیل بی ثباتی در رفتارهای خود و همچنین انجام کارهای نادرست، احتمالا شغل خود را از دست داده و دچار مشکلات مالی زیادی می٬شوند. از طرفی ممکن است دیگر قادر به ادامه تحصیل نیز نباشند. چنین افرادی در زندگی مشترک و روابط عاطفی نیز موفق نیستند و مشکلات زیادی را تجربه می‌کنند. به طور کلی رفتارهای آنان هم برای خودشان و هم برای اطرافیان موجب استرس و اضطراب می‌گردد.

تشخیص برای درمان شخصیت مرزی

به طور کلی تشخیص ابتلا به اختلالات شخصیتی آسان نیست. همچنین این افراد معمولا خود را بیمار ندانسته و برای درمان اقدام نمی‌کنند. به همین دلیل برای تشخیص دقیق نشانه های این بیماری و همچنین درمان شخصیت مرزی افراد باید به متخصص مراجعه کنند. در واقع اگر فرد چهار مورد از نشانه های ذکر شده را به مدت حداقل شش ماه بدون وقف داشته باشد؛ مبتلا به این اختلال است. در ابتدا متخصص از سابقه بیماری های روانی فرد اطلاعاتی کسب می‌کند و بعد از آن با پرسیدن سوالاتی در مورد حالات روحی در حال حاضر و بیماری های دیگر، تشخیص گذاری می‌کند.

روش‌های درمان شخصیت مرزی

 

نتایج مطالعات و پژوهش‌های انجام شده برای درمان  شخصیت مرزی نشان می‌دهد که بهترین روش درمانی، درمان‌های روانشناختی است. به طور کلی از دارو درمانی برای درمان اختلالات شخصیت استفاده نمی‌شود چراکه معمولاً اثربخشی لازم را ندارند. با این حال به دلیل برخی مشکلات افراد مبتلا به شخصیت مرزی، از دارودرمانی هم در کنار درمان‌های روانشناختی استفاده می‌شود. در ادامه این مقاله به روش‌های درمانی اختلال شخصیت مرزی اشاره می‌شود:

📌رفتار درمانی دیالکتیک (DBT)

بر اساس مطالعات انجام شده در سال‌های اخیر مشخص شده که جدی‌ترین و موثر‌ترین روش برای درمان شخصیت مرزی، رفتار درمانی دیالکتیک است. این روش درمانی به صورت ویژه برای درمان این دسته از افراد طراحی شده و قابلیت اجرا به صورت گروهی و فردی را دارد.

به طور کلی مکانیزم اثر رفتار درمانی دیالکتیک مبتنی بر مهارت آموزی است. به عنوان مثال به فرد مبتلا می‌آموزد که چگونه احساسات و هیجاناتش را کنترل و مدیریت کرده، اضطراب و پریشانی‌های روانی‌اش را تعدیل کند و روابط میان‌فردی‌اش را بهبود بخشد. 

📌درمان شخصیت مرزی | طرحواره درمانی یا اسکیما تراپی

یکی دیگر از روش‌های مداخلات روانشناختی برای درمان شخصیت مرزی ، طرحواره درمانی یا اسکیماتراپی است. به طور کلی طرحواره به عنوان یک ساختار و چارچوب تعریف می‌شود. در طرحواره درمانی نیازهای ناخوشایند افراد که منجر به بروز و شکل‌گیری الگو‌های منفی تفکر و هیجان در زندگی، روابط میان فردی، باورها و اعتقادات و… می‌شود، شناسایی و مدیریت می‌گردند.

طرحواره درمانگران معتقدند که افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی حالت‌های هیجانی و احساسی را همانند کودکان تجربه می‌کنند و چهار حالت از ذهنیت طرحواره‌ای مطرح می‌شود که شامل ذهنیت کودک رها شده، ذهنیت کودک تکانشی و عصبانی، ذهنیت والد تنبیه‌گر و ذهنیت محافظ بی‌تفاوت می‌باشد.

📌دارو درمانی

همانطور که گفته شد دارو درمانی خط اول درمان شخصیت مرزی نیست. به طور کلی هیچ داروی اختصاصی برای درمان شخصیت مرزی وجود ندارد. اما گاهی برای کنترل کردن سایر علائمی که افراد مبتلا به این اختلال شخصیت به آن دچار می‌شوند مانند افسردگی، اضطراب، حالت‌های تغییر خلق و… از درمان دارویی استفاده می‌شود.

📌درمان شخصیت مرزی با هنر درمانی

در سال‌های اخیر هنردرمانی به عنوان یک روش مکمل در کنار سایر روش‌های درمانی مطرح شده است. به طور کلی می‌توان به هنر درمانی، حرکات رقص و موزون، تئاتر درمانی و موزیک درمانی اشاره کرد. این جلسات معمولاً به صورت هفتگی و گروهی برگزار می‌شوند که حداکثر در هر جلسه 2 ساعت طول می‌کشد. در مجموع این دسته از درمان‌ها برای افراد مبتلا به طیف خفیف اختلال شخصیت مرزی مناسب است و برای افراد با علائم شدید موثر واقع نمی‌شود. در موارد دیگر برای درمان شخصیت مرزی فرد باید به طور همزمان از روش دارودرمانی و راندرمانی بهره گیرد.

📌خانواده درمانی

در خانواده درمانی برای درمان شخصیت مرزی، درمانگر سعی می‌کند تا نحوه برخورد صحیح با بیمار را به آنان آموزش داده و همچنین رفتارهای آنان را نیز بررسی می‌کند. خانواده می‌تواند نقش مهمی در فرایند درمان بیمار مبتلا به اختلال شخصیت مرزی داشته باشد. به همین دلیل آموزش آنان نیز مهم و موثر است. با اینکار به روابط میان فردی افراد نیز کمک بزرگی می‌شود.

📌درمان شخصیت مرزی | درمان گروهی

با اینکه احتمالا بیمار مبتلا به اختلال شخصیت مرزی، هیچ تمایلی به حضور در گروه ندارد؛ اما گروه درمانی یکی از روش های بسیار موثر در درمان شخصیت مرزی است. در گروه درمانی افرادی که در فرایند درمان هستند و یا آنهایی که بهبود یافته اند؛ تجربیات خود را با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند. همچنین می‌آموزند که چگونه با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و تعامل داشته باشند.

📌روش متمرکز بر انتقال TFP

در این روش برای درمان شخصیت مرزی، درمانگر بر ارتباط خود با بیمار تمرکز می‌کند. او می‌کوشد تا رابطه ای موثر با شخصیت مرزی برقرار کند تا او راحت تر تجربیات و احساساتش را در میان بگذارد. همچنین دیدگاه او نسبت به مسائل و زندگی با گذشته متفاوت خواهد شد. احتمالا افراد جلسات درمانی طولانی و بلند مدتی خواهند داشت. فرد برای مشاهده نتایج نباید فرایند درمان را نیمه کاره رها کند.

سخن پایانی

اختلال شخصیت مرزی، نشانه های متفاوتی داشته و همچنین در افراد با شدت های مختلفی بروز می‌کند. در قدم اول افراد باید برای تشخیص دقیق به متخصص مراجعه کنند. این بیماری می‌تواند تاثیرات بدی بر زندگی مبتلایان و حتی اطرافیان آنها داشته باشد؛ به همین دلیل افرادباید نشانه های آن را شناسایی کرده و برای درمان اقدام کنند. درمان شخصیت مرزی فرایند ساده ای نیست و تنها توسط متخصصین امکانپذیر است. روش درمان نیز با توجه به عوامل متعددی تعیین می‌گردد. افراد باید در این زمینه با روانشناس مشورت کنند.

برای دریافت مشاوره در زمینه درمان شخصیت مرزی می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگیرید.

 

سوالات متداول

آیا تحریک مغزی و شوک الکترونیکی برای درمان شخصیت مرزی کاربرد دارد؟

به طور کلی درمان‌های دارویی، شوک الکترونیکی، تحریک مغزی و سایر درمان‌هایی از این قبیل برای افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی کاربرد ندارد. در واقع همانطور که گفته شد این درمان‌ها رو‌ش‌های انتخابی برای درمان این اختلال شخصیت نیستند. اما گاهی می‌توان برای برطرف کردن سایر علائم غیر اختصاصی افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی از آن استفاده کرد.

منبع: درمان شخصیت مرزی