طرحواره منفی گرایی یکی از انواع طرح‌واره‌های ناسالمی است که ممکن است شما را درگیر خودش بکند. به طور خلاصه کسانی که درگیر طرحواره منفی گرایی می‌شوند نسبت به همه چیز نگاه بدبینانه‌ای دارند. آنها همیشه فکر می‌کنند که قرار است یک اتفاق خیلی بد در زندگی‌شان رخ بدهد؛ و به همین خاطر رنج بسیاری را تحمل می‌کنند. اتفاقات ناگوار دوران کودکی و تربیت‌های اشتباه والدین از مهم‌ترین دلایل شکل‌گیری این طرحواره هستند.
اما خبر خوب این است که شما میتوانید این باورها را تغییر بدهید. برای این کار لازم است آگاهی بیشتری نسبت به طرحواره منفی‌گرایی و هرچه به آن مربوط است داشته باشید. پس اگر شما هم درگیر این مشکل شده‌اید پیشنهاد می‌کنیم در ادامه این مطلب همراه ما باشید.
منبع: طرحواره منفی گرایی چیست | پیامدهای طرحواره بدبینی
طرحواره منفی گرایی
قبل از هر چیز باید از این صحبت کنیم که اصلاً طرحواره و همین‌طور طرحواره منفی گرایی چه معنایی دارد. به‌طورکلی باورهایی که از زمان کودکی و راجع به دنیای بیرون یا خودمان در ذهن ما شکل می‌گیرد طرحواره نامیده می‌شوند. طرح‌واره‌ها اعتقاداتی هستند که ما راجع به همه چیز داریم؛ و به همین خاطر هرکدام از ما زندگی‌مان را بر اساس طرح‌واره‌هایی که داریم پیش می‌بریم.
طرح‌واره‌های ما همیشه درست و منطقی نیستند. گاهی اوقات به هر دلیلی مثل آسیب‌های دوران کودکی باورهای منفی و اشتباه در ذهن ما جای می‌گیرند. یکی از انواع این باورهای اشتباه طرحواره منفی گرایی است. کسانی که درگیر طرحواره منفی گرایی هستند قضاوت خوبی نسبت به هیچ‌چیز ندارند. آنها نسبت به همه چیز و همه‌کس بسیار بدبین بوده؛ و همیشه منتظر رخ‌دادن یک اتفاق تلخ هستند. بعضی از نشانه‌های اینکه شما درگیر طرحواره منفی گرایی هستید را در ادامه باهم مرور می‌کنیم.
نشانه های طرحواره منفی گرایی
📌 همیشه منفی بافی می کنند
همان‌طور که گفتیم اصلی‌ترین ویژگی کسانی که درگیر طرحواره منفی گرایی هستند بدبینی همیشگی و پایدار آنهاست. همه ما گاهی در زندگی بدبین و ناامید می‌شویم یا ممکن است راجع به یک مسئله اصلاً احساس خوبی نداشته باشیم. اما تفاوت افراد درگیر با طرحواره منفی گرایی این است که آنها همیشه و راجع به همه چیز منفی فکر می‌کنند. این شخصیت‌ها هیچ‌وقت امیدوار نیستند که یک ماجرا به‌خوبی تمام شود.
می‌توانیم بگوییم این افراد استعداد خاصی برای دیدن عیب‌ها و ضعف‌ها و همین‌طور ندیدن نقاط قوت دارند. درعین‌حال وقتی با خودشان صحبت می‌کنید معمولاً اعتقاد دارند که واقع‌بینانه به مسائل نگاه می‌کنند.
📌 درگیری با بیماری‌های روحی
همین دیدگاه‌های منفی معمولاً شانس ابتلا به بیماری‌های روحی به‌خصوص افسردگی و اضطراب را در این افراد بالا می‌برد. وقتی شما همیشه منتظر یک اتفاق بد باشید طبیعتاً امیدتان را از دست می‌دهید؛ و این مسئله یکی از بزرگ‌ترین زنگ خطرها برای افسردگی است. درعین‌حال این شخصیت‌ها همیشه نگران یا به‌اصطلاح در حالت آماده‌باش برای اتفاقات بد هستند. این شرایط باعث درگیری با استرس، بالارفتن سطح کورتیزول خون و بسیاری از مشکلات جسمی و روحی دیگر خواهد شد.
📌 به‌سختی تصمیم می‌گیرند
کسانی که درگیر طرحواره منفی گرایی هستند معمولاً به‌راحتی راجع به مسائل مختلف تصمیم نمی‌گیرند. شما معمولاً آنها را در یک حالت بلاتکلیفی می‌بینید. به این خاطر که آنها همیشه نگران بروز مشکلات هستند سعی می‌کنند تا حساب‌شده‌ترین تصمیم را بگیرند. همین مسئله باعث می‌شود معمولاً خیلی دیر تصمیم بگیرند. یا گاهی اوقات آن‌قدر در محاسبات ذهنی و اما و اگرهایشان غرق می‌شوند که به‌طورکلی توانایی تصمیم‌گیری را از دست می‌دهند.
📌 احساس غمگینی
یکی از ویژگی‌های این افراد این است که اکثر اوقات ناراحت هستند. طبیعتاً وقتی شما قدرت دیدن اتفاقات مثبت در اطرافتان را نداشته باشید آرام‌آرام انگیزه‌تان را از دست می‌دهید. ما انرژی روانی‌مان را از اتفاقات خوشایند و علاقه‌مندی‌هایمان به دست می‌آوریم. وقتی شما چنین چیزی در زندگی‌تان نداشته باشید و از آنطرف مشغله‌های بسیاری برای فکرکردن داشته باشید طبیعتاً از نظر روانی سطح انرژی مطلوبی نخواهید داشت.
📌 روابط اجتماعی آسیب‌دیده
دیریازود دیگران از رفتار کسانی که درگیر منفی‌گرایی هستند خسته می‌شوند. بدبینی و انرژی پایین، در کنار گلایه‌های دائمی این افراد باعث می‌شود که اطرافیان از صحبت‌کردن و وقت‌گذرانی با آنها خسته بشوند. به همین خاطر می‌توانیم بگوییم آنها یا روابطشان را از دست می‌دهند و یا در چشم دیگران به‌عنوان یک شخصیت مشکل‌دار شناخته می‌شوند.
دلایل بروز طرحواره منفی گرایی
🔻 سبک تربیتی والدین
یکی از مهم‌ترین عواملی که باورهای ما را می‌سازند پدر و مادرمان هستند. آنچه آنها به ما می‌گویند و مهم‌تر از آن، شیوه‌ای که رفتار می‌کنند بیشترین تأثیر را روی آینده زندگی ما خواهد گذاشت. به همین خاطر می‌توانیم بگوییم شکل‌گرفتن هر نوع باوری در ما حتماً به‌نوعی به پدر و مادرمان ربط پیدا می‌کند.
اگر والدین شما شخصیت‌های منفی‌گرایی بوده‌اند، یا اگر همیشه از شما خواسته‌اند که مراقب اتفاقات ناگهانی و بدشانسی‌ها باشید به احتمال زیاد شما هم این سبک از رفتار را یاد گرفته‌اید. در نتیجه می‌توانیم انتظار داشته باشیم در بزرگسالی نیز رفتارها و باورهایی داشته باشید که تربیت دوران کودکی‌تان را تأیید کنند.
🔻 اتفاقات ناگوار در دوره کودکی
اتفاقات منفی و تلخ در زندگی همه ما پیش می‌آیند. اما بعضی‌اوقات ما نسبت به این وضعیت آسیب‌پذیرتر هستیم. یکی از زمان‌هایی که ما آسیب‌پذیری بالایی داریم سال‌های کودکی هستند. اتفاقات منفی که در این دوره از زندگی رخ می‌دهند معمولاً تأثیر بسیار عمیقی روی ادامه زندگی ما می‌گذارند. از جمله این اتفاقات می‌توان به فوت یکی از والدین یا جدایی آنها، ابتلا به بیماری، ضررهای مالی سنگین خانواده و… اشاره کرد. وقتی این شرایط برای کودک پیش می‌آید او ناخواسته به این فکر راجع به جهان می‌رسد که همیشه قرار است یک اتفاق بد پیش بیاید و زندگی او را خراب کند.
مبارزه با طرحواره منفی گرایی
طرح‌واره‌ها از جمله قوی‌ترین و عمیق‌ترین افکار ما هستند. به همین خاطر تغییردادن آنها کار آسانی نیست. اما این به معنای آن نیست که شما مجبورید یک‌عمر با افکار منفی‌تان زندگی کنید. شما با استفاده از چند راهکار و به‌مرورزمان میتوانید افکارتان را تغییر بدهید. از جمله این راهکارها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
◀️ به افکارتان نمره بدهید
وقتی درگیر افکار منفی می‌شوید آنها را روی کاغذ بنویسید. همین کار شما باعث می‌شود بفهمید افکار و احتمالات منفی آن‌قدرها هم که فکر می‌کنید زیاد نیستند. قدم بعدی این است که در مقابل هریک از فکرهایی که نوشته‌اید یک نمره بگذارید. چند درصد احتمال می‌دهید واقعاً این فکر شما اتفاق بیفتد؟ سعی کنید تا جای ممکن واقع‌بینانه به این سؤال جواب بدهید. اگر این تمرین را به‌درستی انجام بدهید متوجه خواهید شد که بسیاری از نگرانی‌های شما شانس کمی برای اتفاق‌افتادن دارند.
◀️ برای مبارزه با طرحواره منفی گرایی احتمالات مثبت را هم در نظر بگیرید
مرحله دیگری که میتوانید به تکنیک بالا اضافه کنید این است که احتمالات مثبت را هم یادداشت کنید. به‌غیراز آنچه در فکر شما می‌گذرد چه اتفاق دیگری ممکن است پیش بیاید؟ با انجام این تمرین به‌تدریج ذهن شما عادت می‌کند که اتفاقات خوشایند را هم ببیند.
◀️ چندبار افکارتان درست از آب درآمده است
وقتی درگیر افکار منفی می‌شوید از خودتان بپرسید که تابه‌حال چقدر فکرهایتان درست از آب درآمده‌اند؟ آیا قبل از این هم برایتان پیش آمده که راجع به چیزی تماماً منفی فکر کنید؟ نتیجه این موضوع چه بود؟ آیا واقعاً همه چیز به همان اندازه که فکر می‌کردید منفی جلو رفت؟ اگر جوابتان به این سؤال‌ها منفی است پس متوجه شده‌اید که ذهن شما اتفاقات را بیش از حد منفی برآورد می‌کند. پس در پروبال دادن به افکارتان و حساب‌کردن روی آنها به این نکته توجه داشته باشید.
طرحواره منفی گرایی و اهمیت مشاوره
اگر شما هم درگیر منفی‌گرایی هستید حتماً متوجه شده‌اید که این وضعیت چقدر شرایط عصبی و روحی ما را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. همان‌طور که گفتیم نگاه منفی به کل مسائل زندگی باعث می‌شود که امید و آرامشتان را از دست بدهید. و این به معنای ازبین‌بردن لحظات زندگی‌مان است.
به همین خاطر بهتر است برای درمان این شرایط فکری بکنید. بهترین راه و به عبارتی تنها راه‌حل قطعی برای درمان طرح‌واره‌های ناسازگار کمک‌گرفتن از یک مشاور متخصص است. مشاورین در روشی به نام طرحواره درمانی به شما کمک می‌کنند افکار اشتباه خود را پیدا کنید. در مرحله بعد آنها به شما آموزش می‌دهند که چطور این افکار را کنار گذاشته و باورهای سالم‌تری را جایگزین آن کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه طرحواره منفی گرایی میتوانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن ثابت با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.
سؤالات متداول
آیا دارویی برای درمان طرحواره منفی گرایی وجود دارد؟
هیچ دارویی نمی‌تواند طرح‌واره‌های ما را تغییر بدهد. شاید شما بتوانید با استفاده از دارو نشانه‌هایی مثل منفی‌گرایی یا اضطراب را از بین ببرید. اما طرحواره یک شیوه تفکر است. برای تغییردادن سبک تفکر شما می‌بایست از جلسات مشاوره استفاده کنید.
برای غلبه بر طرحواره منفی گرایی یا بدبینی چه کارهایی می توان کرد؟
برای تغییر طرحواره منفی گرایی شما باید حتما از یک متخصص کمک بگیرید. استفاده از خدمات روانشناختی برای تغییر این طرحواره ضروری است. کافی است برای شروع درمان با شماره های درج شده در صفحه ما تماس بگیرید.
سوالی دارید؟ با ما تماس بگیرید
تماس با برترین مشاوران از طریق تلفن ثابت در سراسر کشور از 8 صبح الی 12 شب حتی ایام تعطیل
سراسر کشور :9099070354
جهت مشاوره تلفنی با موبایل و رزرو وقت حضوری
- ۰۲/۰۲/۱۵