نظریه سایه یونگ :: مشاوره روانشناسی ذهن نو

نظریه سایه یونگ یکی از جالب‌ترین بخش‌های نظریه‌یونگ است. از نظر یونگ “سایه” دقیقاً همان چیزی است که نمی‌خواهیم باشیم. این به معنای آن است که سایه تمامی بخش‌هایی از ذهن ناهشیار ماست که تمایلات و غرایز سرکوب شده را در برمی‌گیرد. و شاید همین موضوع باشد که صحبت‌کردن از سایه را تا این حد جذاب کرده است. یونگ معتقد بود برخلاف اینکه تقریباً همه ما با محتوای سایه‌مان مشکل داریم و نمی‌خواهیم آن را بپذیریم یک شخصیت سالم کسی است که بتواند این بخش از وجودش را نیز وارد شخصیت آگاهانه خود بکند. در حقیقت نظریه سایه یونگ معتقد است شما باید از سایه خود و آنچه در آن اتفاق می‌افتد آگاهی کامل داشته باشید. این موضوع به خودشناسی ما و رها شدن از بسیاری از اضطراب‌ها کمک خواهد کرد. برای دریافت مشاوره فردی کلیک کنید.

منبع: نظریه سایه یونگ

نظریه سایه یونگ

یونگ معتقد بود همه ما در شخصیت‌مان بخش‌هایی داریم که دوستشان نداریم. برای مثال حسادت یکی از ویژگی‌هایی است که شاید در درون خیلی از ما وجود داشته باشد. بااین‌حال معمولاً تمایلی نداریم که به این موضوع اعتراف کنیم. با توجه به نظریه سایه یونگ، این بخش‌های نخواستنی همگی از ذهن هشیار ما سرکوب شده و وارد ناهشیار می‌شوند.

وقتی این اتفاق می‌افتد شما دیگر از آن‌ها آگاهی ندارید؛ و این باعث می‌شود که اضطراب و نگرانی کمتری راجع به شخصیت خودتان تجربه کنید. بهتر است به این نکته توجه داشته باشید که با واردشدن خواسته‌های غیراخلاقی به ناهشیار آن‌ها از بین نمی‌روند. بلکه از این به بعد شما فقط از آن‌ها آگاهی ندارید. اما این تمایلات در ذهن شما وجود دارند و بخش بزرگی از رفتارهای‌تان را کنترل می‌کنند.

سایه ها از نظر یونگ کجا به وجود آمده‌اند؟

تا به اینجا فهمیدیم که سایه‌ها بخش غیراخلاقی وجود ما هستند. یعنی هر تمایلی که از نظر فرهنگ و قوانین اخلاقی نامناسب باشد در این بخش از شخصیت ما نگهداری می‌شود. به همین خاطر است که یونگ به سایه، (بخش تاریک شخصیت) می‌گوید. حال باید به این سؤال پاسخ بدهیم که این محتوای غیراخلاقی از کجا آمده است؟

نظریه سایه یونگ در پاسخ به این سؤال دو عامل را مطرح می‌کند. بخشی از محتوای سایه به‌صورت تکاملی به وجود آمده است. در حقیقت ما نیز مانند حیوانات تمایلاتی مانند غرایز جنسی داریم. بااین‌حال بسیاری از مواقع سعی می‌کنیم که این تمایلات را کنترل کنیم. دسته دومی که محتوای سایه را می‌سازد تربیت والدین ما هستند. در جریان تربیت هرکدام از ما و از ابتدای کودکی پدر و مادر به ما یاد داده‌اند که بخشی از رفتارها زشت هستند. این رفتارها از همان زمان به‌تدریج از بخش هشیار ذهن ما جدا شده و وارد سایه می‌شوند.

ترس از سایه‌های شخصیت

بر اساس نظریه سایه یونگ بسیاری از ما از سایه‌های شخصیت‌مان می‌ترسیم. این موضوع به این خاطر است که هیچ‌کس دوست ندارد باور کند شخصیت‌اش غیراخلاقی است. در حقیقت همه ما خودمان را به‌عنوان انسان‌های خوب و درستکار می‌شناسیم. و برای رفتارهای اشتباه‌مان توجیه‌های بسیاری داریم. همین موضوع باعث می‌شود که نخواهیم واقعیت یا بخش تاریک وجودمان را بپذیریم. زیرا پذیرفتن سایه‌ها به این معناست که شما غیراخلاقی بودن خودتان را قبول دارید. و این می‌تواند اضطراب بسیاری را به همراه داشته باشد.

چرا نباید سایه‌های شخصیت را سرکوب کنیم؟

ترس از سایه‌های شخصیتمان باعث می‌شود که آن‌ها را سرکوب کنیم. در واقع به دلیل وحشتی که از سایه‌ها داریم از آن‌ها فرار می‌کنیم. اما بر اساس نظر یونگ شما نباید از سایه خود فرار کنید. یکی از دلایل این مسئله این است که سایه‌ها سراسر منفی نیستند. بلکه بخشی از هیجان و شور و نشاط زندگی در همین مسائل ممنوعه وجود دارد.

اگر سایه‌ها نباشند زندگی بسیار خشک و خسته‌کننده خواهد بود. پس اینکه گاهی بر اساس سایه‌ها عمل می‌کنیم خیلی هم بد نیست. علاوه بر این یونگ معتقد است که یک انسان سالم باید بتواند بخش‌های مختلف شخصیت خود را با هم یکپارچه کند. در حقیقت بر اساس نظریه یونگ سالم بودن شخصیت شما در گرو این است که با سایه‌های شخصیت‌تان آشتی کنید.

سایه‌ها چه تأثیری روی رفتار ما دارند؟

سؤال دیگری که احتمالاً برای‌تان پیش آمده این است که سایه چه تأثیری روی رفتار ما خواهد گذاشت؟ مگر نه اینکه می‌گوییم سایه‌ها وارد بخش ناهشیار می‌شوند؛ و در زندگی هشیارانه ما نقشی ندارند؟ در جواب این سؤال باید گفت که سایه‌ها اگرچه وارد ناهشیار می‌شوند، اما به شکلی که شما متوجه آن نمی‌شوید روی رفتارتان تأثیر خواهند گذاشت. برای مثال بسیاری از مواقع ما آنچه را در سایه خودمان وجود دارد روی دیگران فرافکنی می‌کنیم. اشخاصی که از غرور یا حسادت دیگران ناراحت می‌شوند؛ و یا این ویژگی را به دیگران نسبت می‌دهند معمولاً بخش‌هایی از این ویژگی‌ها را در وجود خودشان دارند. و به همین خاطر است که از دیدن آنها ناراحت می‌شوند.

نظریه سایه یونگ و راه‌های شناخت سایه

تا وقتی که تلاش می‌کنید از خودتان یک شخصیت قانونمند و اخلاقی به دیگران نشان بدهید، اضطراب و انرژی روانی بسیاری را مصرف می‌کنید تا از بخش‌های تاریک وجودتان فرار کنید. به همین خاطر است که گفته می‌شود شناخت سایه اهمیت بسیاری دارد. هرکدام از ما وقتی بپذیریم به همان اندازه که جنبه‌های مثبتی در وجودمان داریم بخش‌های تاریکی هم داریم و این اصلاً چیز بدی نیست می‌توانیم به آرامش برسیم.

به‌علاوه همان‌طور که گفتیم سرکوب کردن سایه‌ها همیشه هم به نفع ما نیست. در حقیقت یک شخصیت سالم باید بتواند سایه‌های شخصیت خود را نیز بشناسد. در غیر این صورت شما نمی‌توانید آن‌ها را کنترل کنید. بر اساس نظریه سایه یونگ شما چند راه برای شناخت سایه دارید که در ادامه شرح داده‌ایم. برای آشنایی بیشتر با مکانیسم سرکوب کلیک کنید.

* چه صفات منفی به دیگران نسبت می‌دهید

گفتیم که یکی از کارهای سایه این است که ویژگی‌هایش را روی دیگران فرافکنی می‌کند. پس می‌توان گفت که وقتی دارید صفتی را به دیگران نسبت می‌دهید احتمالاً آن ویژگی درون خودتان نیز وجود دارد. پس اگر می‌خواهید سایه‌تان را بشناسید از این به بعد با دقت بیشتری به این رفتار خودتان نگاه کنید. کدام ویژگی‌ها در دیگران شما را ناراحت می‌کند؟ کدام ویژگی‌های منفی را به دیگران نسبت می‌دهید؟ کمی بیشتر به درون خودتان نگاه کنید. آیا این رفتارها را در خودتان پیدا نمی‌کنید؟

* از کدام انتقادها بیشتر می‌رنجید

این تمرین درست برعکس تمرین قبلی است. در این روش به انتقادهایی که از شما می‌شود توجه کنید. در مقابل کدام یک از آنها بیشتر حالت دفاعی می‌گیرید؟ وقتی دیگران صفاتی را به شما نسبت می‌دهند از کدام آنها بیشتر می‌رنجید؟ بر اساس نظریه سایه یونگ وقتی شما بیش از حد اصرار می‌کنید که یک ویژگی را ندارید به احتمال زیاد بخش‌هایی از آن در درون شما وجود دارد. و به‌خاطر ترسی که از پذیرفتن آنها دارید شروع به مخالفت می‌کنید.

* نقش مشاوره در شناخت سایه‌ها

شناخت سایه‌ها می‌تواند در خودشناسی و همین‌طور شناخت طرف مقابل ما بسیار مهم باشد. وقتی شما نقاط ضعف خودتان را می‌شناسید بهتر می‌توانید آن‌ها را مدیریت کنید. به‌علاوه وقتی می‌دانید که دیگران چه اشتباهاتی دارند راحت‌تر با آن‌ها کنار خواهید آمد. به همین خاطر است که یکی از کاربردهای شناخت سایه در ارتباطات بین‌فردی و همین‌طور خودشناسی است. بااین‌حال شناخت سایه‌ها به‌تنهایی مسیر بسیار سختی خواهد بود. گاهی لازم است که یک نفر ما را در این مسیر همراهی کند. در نتیجه اگر به دنبال رسیدن به خودشناسی بیشتری هستید شاید بهتر باشد از یک مشاور در این زمینه کمک بگیرید. برای دریافت خدمات روان درمانی کلیک کنید.

برای دریافت مشاوره در زمینه انواع مشکلات می‌توانید در ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.