یکی از مشکلاتی که والدین طرز برخورد و حتی تشخیص آن را نمیدانند، نفخ معده نوزاد است. گاز معده در تمام نوزادان سبب ناراحتی میشود. چه در نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، چه در نوزادانی که از شیشه شیر و شیر خشک استفاده می‌کنند. نفخ معده بسیار شایع است و می‌تواند در هر کودکی با هر سنی رخ بدهد. اما این نفخ برای نوزادان 1 تا 6 ماهه بسیار آزاردهنده است، زیرا روده آن‌ها در حال تکمیل رشد است. قابل درک است که بخواهید برخی از مواد غذایی که باعث بروز نفخ نوزاد می‌شوند را از رژیم غذایی کودک خود به امید جلوگیری از بروز گاز معده حذف کنید، اما حذف این غذاها لزوما مفید نیستند و این محدودیت همچنین مواد مغذی نوزاد شما را محدود میکند، بنابراین بهتر است آن ها را با مواد غذایی دیگر ترکیب کنید. برای دریافت مشاوره کودک کلیک کنید.
منبع: نفخ نوزاد را چطور درمان کنیم؟
نفخ معده چیست؟
نفخ نوزادان حالتی است که با کولیت نوزادی مرتبط است. کولیت دل درد و دل پیچه همراه با قولنج در نوزادان است و نوزادان تازه متولد شده‌‍ای که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، از هفته دوم به بعد با این مشکل درگیر می‌شوند. دلیل این مشکل، نبود باکتری در دستگاه گوارش نوزاد است. مشکل نفخ در بیشتر کودکان ایجاد و تا ماه سوم و چهارم زندگی رفع میشود و نیازی به استفاده از دارو ندارد. اگر نوزاد تازه متولد شده دارید کلیک کنید.
خوراکی هایی که سبب نفخ معده نوزاد می‌شوند
نوشیدن مقدار زیاد شیر مادر- حساسیت غذایی- رفلاکس- عدم تحمل لاکتوز- مواد غذایی گازدار- تغذیه با شیر خشک- عدم نوشیدن آب کافی- شیردهی نادرست- لوبیا- کلم بروکلی- جوانه های کلم بروکسل- کلم- خیار- گل کلم- سبوس- جو دو سر- زردآلو- آلو- هلو- گلابی
علائم و راه تشخیص نفخ معده نوزاد
نوزاد بسیار بی قرار است- پاهایش را به سمت سینه ی خود بالا میبرد و فشار میدهد- کمر خود را قوس میکند- با صورت خود شکلک در میاورد- رنگ صورتش قرمز میشود- سکسکه میکند- باد معده خالی میکند- زیاد گریه میکند- نمیتواند به راحتی بخوابد- صدای خر خر ایجاد میکند- شیر را (چه شیر مادر و چه شیر خشک) تف میکند- اسهال میشود
پیشگیری از نفخ معده نوزاد
هنگام شیر دادن کودک را در موقعیت مناسب قرار دهید
اگر در حال شیردهی با شیر مادر هستید، سر و گردن کودک خود را بالاتر از شکمش قرار دهید. به این ترتیب، شیر به پایین معده حرکت میکند و گاز به طرف بالا می‌رود و آروغ زدن برای نوزاد راحت‌تر میشود. اگر با شیشه در حال شیردهی هستید، پایین شیشه را کمی بالا ببرید تا از تجمع هوا در اطراف نوک آن جلوگیری بشود.
از شیشه شیر مناسب استفاده کنید
شیشه شیری مطلوب است که دارای پستانک نرمی باشد و به طور مناسب داخل دهان کودک قرار می‌گیرد و مانع از ورود هوا به بدن همراه با شیر میشود. شیر باید به آرامی و به طور یکنواخت جریان داشته باشد، به طوری که کودک آن را به راحتی و بدون جرعه اضافه‌ای فرو ببرد. گاهی اوقات با تعویض شیر خشک، می‌توان نفخ معده نوزاد را تسکین داد.
گرفتن نفخ نوزاد | کمک کنید تا آروغ بزند
هوای اضافه بدن با آروغ زدن خارج میشود. آروغ زدن باید در حالت نشسته با حرکات ضربه‌ای آرام انجام شود. همچنین نگه داشتن کودک در حالت عمودی یا روی شانه نیز برای آروغ زدن مناسب است. بهتر است آروغ زدن دو دفعه انجام شود، اولین بار در وسط تغذیه و دومین بار در اتمام تغذیه انجام شود. اگر کودک بلافاصله بعد از تغذیه آروغ نزد، او را به مدت 5 تا 15 دقیقه بخوابانید و سپس مجددا تلاش کنید. هنگامی که او را بلند می‌کنید، هوا به طرف بالای معده حرکت کرده و آروغ زدن آسان‌تر خواهد شد.
کودک را به شکم بخوابانید
تا زمانی که کودک احساس راحتی میکند، سعی کنید او را به شکم بخوابانید، زیرا خوابیدن رو به شکم برای نوزاد بسیار مهم است. اینکار علاوه بر اینکه برای رشد مهارت‌های حرکتی وی مفید است، به او کمک میکند تا هرچه سریع تر از شر گازهای اضافه راحت شود. نیروی جاذبه زمین به سریع‌تر خارج شدن گاز معده کمک شایانی میکند، شما میتوانید این فرایند را با مالش شکم کودک بصورت دایره‌ای راحت‌تر کنید.
ماساژ دادن شکم نوزاد
کودک را رو به کمر بخوابانید و سپس شکم او را با حرکت دایره‌ای ساعتگرد مالش دهید و دست خود را به طرف انحنای شکم او بکشید. حوله گرمی را روی شکم نوزاد قرار داده و با دو یا سه انگشت، به آرامی ناحیه دور شکم کودک را فشار دهید، سپس با دست حرکاتی به شکل حروف L, I, U ایجاد کنید. این کار را چندین بار پشت سر هم انجام دهید تا گاز اضافه خارج شود.
حرکت دوچرخه انجام دهید
در حالی که کودک‌تان رو به کمر خوابیده است، پاهای او را به طرف جلو و عقب حرکت دهید، به طوری که، انگار در حال دوچرخه سواری است. این ورزش موجب حرکت روده‌ها شده و گازهای محبوس شده در معده را خارج میکند.
از مواد غذایی حاوی فیبر استفاده کنید
آجیل، غلات کامل، میوه ها و سبزیجات را بیشتر در رژیم غذایی کودک خود قرار دهید. فیبر یک پری بیوتیک است که توسط باکتری های روده مصرف میشود و می‌تواند بهبود را سریع تر کند.
از پستانک استفاده کنید
مکیدن پستانک سبب آرام شدن نوزاد میشود و دستگاه گوارش را بیدار میکند، به طوری که به حرکت گاز معده و از بین رفتن آن و جلوگیری از بروز این گاز کمک میکند.
استراحت کافی
هنگامی که نوزاد خیلی خسته است و تایم و برنامه مشخصی برای خواب خود ندارد، بیشتر در معرض ابتلا به کولیک است.
راه های برطرف کردن نفخ معده نوزاد
پروبیوتیک اطفال: اضافه کردن پروبیوتیک اطفال به غذای کودک به مدت چند هفته، باعث تسکین نفخ نوزاد میشود. اگر کودک شروع به خوردن غذاهای جامد کرده است، مقداری ماست به او بدهید. این کار به شکم کمک میکند تا به انواع مختلف باکتری‌های روده عادت کند و محیط زیست میکروبی خود را ایجاد کند.
قطره‌های نفخ: معمولا شامل سایمتیکول هستند. ترکیبی که باعث از بین رفتن نفخ معده میشود، مانند “اینفاکول” و “کریب واتر” و “گریپ میکسچر”.
سایر اقدامات عبارتند از:
- حمام آب گرم
- سیر کردن نوزاد در زمان های مشخص
- بطری شیر کودک را کوچک‌تر کنید و نوزاد را به مکیدن عادت دهید.
- داروهای گیاهی مفیدی مانند “کولیکز” و “کولیکد” و “کولیک پد” را میتوانید از داروخانه‌ها تهیه کنید و بعد از شیر به نوزادان بدهید.
نفخ معده نوزاد مشکل جدی نیست اما بهتر است که هرچه زودتر رفع شود تا کودک اذیت نشود. اما اگر فرزند شما مبتلا به اسهال، استفراغ، تب و گریه شدید است، نگران کننده به نظر می‌رسد و حتما باید به پزشک متخصص مراجعه و با او مشورت کنید. برای اشنایی با بایدها و نبایدهای مراقبت از نوزاد کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه نوزاد میتوانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.
سوالات متداول
گریپ واتر چیست و چه اثری در درمان نفخ نوزاد دارد؟
نوعی دارو است که برای درمان کولیک و نفخ نوزاد موثر است. بستگی دارد این دارو از چه برندی باشد اما این دارو مخلوطی از آب و چند گیاه دارویی است. در اغلب ترکیبات این دارو کربنات سدیم وجود دارد که باعث از بین رفتن گاز و رهایی از مشکلات شکمی نوزاد میشود.
چه زمانی نفخ معده نوزاد نگران کننده است؟
بروز تغییرات ناگهانی در رفتار کودک مثل سختی در نفس کشیدن یا تغییر در سرعت تنفس، وجود دوره های طولانی مدت بی قراری در نوزاد، در هنگام گریه کردن پوست یا لب های کودک کبود شود، کودک دچار اسهال مکرر باشد یا استفراغ کودک به همراه مدفوع خونی یا خون در ادرار مشاهده شود، تب و گریه ی بیش از حد
چه نوع شیر هایی را به نوزاد نباید بدهیم؟
شیر غلیظ شده- شیر تبخیر شده- شیر خشک شده- شیر گوسفند یا بز
- ۰۱/۰۱/۰۲