اختلال شخصیت اجتنابی یکی از اختلالات شخصیت دسته C است که با کمبود اعتماد به نفس و ترس شدید از طر شدن و مورد تمسخر قرار گرفتن شناخته می‌شود. این افراد علی رغم اینکه مایل‌اند با دیگران ارتباط برقرار کنند اما خود را در انجام آن ناتوان می‌بینند و در موقعیت‌های اجتماعی مختلف احساس بی کفایتی می‌کنند. افرادی که در این گروه قرار دارند ارتباطات اجتماعی محدودی دارند و تا حد امکان از اجتماعات گوناگون کناره گیری می‌کنند. با آگاهی از علائم این اختلال شخصیت و روش‌های درمان آن میتوانید گامی در جهت درمان این اختلال و افزایش کیفیت زندگی خود بردارید.
بیشتر بخوانید : اختلالات شخصیت دسته c | ویژگی های کلاستر c یا ج چیست؟
منبع: شخصیت اجتنابی | تشخیص نشانه های اختلال شخصیت اجتنابی
اختلال شخصیت اجتنابی
افراد مبتلا به شخصیت اجتنابی یا دوری گزین، الگوی کم رویی شدید دارند. به طوری که این الگو زندگی آن‌ها را از ابتدا تا انتها تحت تاثیر قرار می‌دهد. این افراد مدام نگران این هستند که از طرف دیگران طرد شوند. اختلال شخصیت اجتنابی بر عملکرد فرد در دیگر جنبه‌های زندگی تاثیر می‌گذارد و ممکن است به اختلالات حاد دیگر منجر شود.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی دچار کمبود اعتماد به نفس و عزت نفس هستند. آن‌ها علی رغم علاقه به حضور در جمع، به نظرات منفی دیگران حساس هستند و از جمع کناره گیری می‌کنند. این اختلال باعث می‌شود افراد از بودن در جمع خودداری کرده و از فعالیت‌های گروهی بپرهیزند. ازدواج با این شخصیت مشکلات خاص خود را دارد که میتوانید با خواندن مقاله ازدواج با شخصیت اجتنابی اطلاعات بیشتری در این زمینه به دست آورید.
میزان شیوع اختلال شخصیت اجتنابی
گفته می‌شود بین نیم تا یک درصد مردم به اختلال شخصیت اجتنابی مبتلا هستند. این ارقام ممکن است در تحقیقات مختلف بیشتر یا کمتر شوند. شیوع اختلال شخصیت اجتماعی در بین زنان و مردان یکسان است. مانند بسیاری از اختلالات روان شناسی، این اختلال معمولا در بین افراد زیر 18 سال خود را نشان نمی‌دهد.
عوامل تاثیرگذار بر ابتلا به شخصیت اجتنابی
علت اصلی اختلال شخصیت اجتماعی همچون سایر اختلالات شخصیت ناشناخته است. تحقیقات نشان داده که اختلال شخصیت اجتنابی می‌تواند تحت تاثیر عوامل اجتماعی، روانی، ژنتیکی و محیطی پدید آید. از این نظریه که این اختلال در خانواده‌های خاصی اتفاق می‌افتد، می‌توان نتیجه گرفت اختلال شخصیت اجتنابی جنبه ژنتیکی دارد.
اگر والدین فرزند خود را مورد بی‌توجهی قرار دهند یا از او سوءاستفاده‌های عاطفی کنند، ممکن است فرزند به اختلال شخصیت اجتنابی دچار شود. عدم محبت، انتقاد یا تمسخر والدین می‌تواند موجب بروز این اختلال در فرد بشود. در گروه‌های همسالان اگر کودک به نحوی طرد شود نیز امکان بروز این اختلال بالا می‌رود. اختلال اضطراب اجتماعی و اختلال شخصیت اجتنابی دارای علت‌های مشابهی هستند، اما اختلال شخصیت دوری گزین شدیدتر از اختلال اضطراب اجتماعی است. برای کسب اطلاعات در زمینه برخورد با شخصیت اجتنابی کلیک کنید.
علائم اختلال شخصیت اجتنابی
افرادی که به اختلال شخصیت اجتنابی مبتلا هستند، معمولا در ارتباط با دیگران و محیط‌های کاری دچار مشکل می‌شوند. این مشکل از آنجا می‌آید که این افراد به خاطر ترس از رد شدن، ترس از طرد شدن، خجالت کشیدن، مورد انتقاد واقع شدن، ترس از آشنا شدن با آدم‌های جدید، ترس از احساس صمیمیت یا حتی بخاطر مورد تمسخر واقع شدن، از ارتباط با دیگران اجتناب می‌کنند.
افراد دچار اختلال شخصیت دوری گزین در باور کردن اینکه دیگران آن‌ها را دوست دارند نیز دچار مشکل هستند. ترس از طرد شدن در افراد مبتلا به شخصیت دوری گزین به قدری قوی است که این افراد حاضرند به جای برقراری ارتباط با دیگران تنها باشند. میزان اختلال شخصیت دوری گزین در یک طیف از بیشتر تا کمتر متغیر است.
نشانه‌های متداول افراد مبتلا به شخصیت اجتنابی
علاوه بر اینکه از طرد شدن به شدت واهمه دارند، این علائم نیز شخصیت اجتنابی دیده می‌شود:
_شخصیت دوری گزین به شدت حساس است.
_شخصیت دوری گزین با بیشتر فعالیت‌ها احساس لذت نمی‌کند.
_افراد مبتلا به شخصیت اجتنابی اگر دوستی هم داشته باشند بسیار اندک هستند.
_افراد مبتلا به شخصیت دوری گزین به راحتی با نظر منفی دیگران صدمه می‌بینند.
_این افراد رفتارهای تنش زا دارند.
_از موقعیت‌های عادی برداشت منفی می‌کنند.
_مبتلایان به اختلال شخصیت اجتنابی تمایل دارند رویدادهای منفی را بزرگ جلوه دهند.
_این افراد دچار خود کم بینی هستند و خود را فردی فرومایه ببینند.
_ قدرت ریسک پذیری کمی دارند و به ندرت چیز جدیدی را امتحان می‌کنند.
تشخیص اختلال شخصیت دوری گزین
هیچ آزمایش مشخصی برای تشخیص اختلال شخصیت دوری گزین وجود ندارد اما روانشناس با مصاحبه بالینی و با توجه به رفتار و گفتار فرد، این اختلال را تشخیص می‌دهد. براساس کتاب DSM-5 فرد باید به صورت مداوم دچار اجتناب از اجتماع، حساسیت شدید نسبت به تایید یا رد دیگران و احساس ناکافی بودن داشته باشد تا بتوان در مورد اختلال شخصیت اجتنابی به او شک کرد. همچنین برای تشخیص این اختلال فرد باید حداقل 4 مورد از موارد زیر را داشته باشد:
_فرد مبتلا به شخصیت دوری گزین علاقه‌ای به ارتباط با دیگران ندارد مگر اینکه مطمئن شود فرد مقابل حتما او را دوست دارد.
_برای ارتباط برقرار کردن با دیگران دچار تردید می‌شود زیرا می‌ترسد مورد تمسخر قرار بگیرد.
_فرد مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی از مشاغلی که باید زیاد با دیگران ارتباط داشته باشد اجتناب می‌کند.
_فکر غالب این افراد که بر سایر افکارشان تاثیرگذار است، ترس از رد شدن می‌باشد.
_فرد احساس بی کفایتی کرده و در مقایسه با دیگران خود را پایین تر می‌بیند.
_این علائم باید برای مدت طولانی با فرد همراه بوده باشد و با دلایل و اختلالات دیگر قابل توجیح نباشد.
راه های کاهش نشانه های اختلال شخصیت اجتنابی
درمان اختلال شخصیت دوری گزین کار چندان راحتی نیست. این افراد سالیان سال با افکار اشتباه زندگی کرده‌اند و ممکن است دچار الگوهای فکری و رفتاری عمیقا اشتباهی باشند. اما افراد مبتلا خود علاقمندند که این اختلال را بهبود ببخشند. زیرا این اختلال بیشتر خودشان را مورد آزار قرار می‌دهد. برای درمان این اختلال راه‌های مختلفی وجود دارد که به شرح زیر هستند:
1. روان درمانی
روان درمانی موثرترین روش درمان برای اختلالات شخصیت است که به فرد کمک می‌کند از احوالات و افکار ناخوشایند خود اطلاع پیدا کند. پس از ریشه یابی و آگاهی فرد از افکار اشتباه، فکر و نگرش فرد با کمک درمانگر تغییر پیدا می‌کند. این نوع درمان برای بیماران مبتلا به این اختلال شخصیت بسیار موثر است.
2. دارو درمانی
به طور کلی دارویی برای درمان اختلالات شخصیت وجود ندارد اما این افراد معمولا با مشکلات دیگری همچون اضطراب و افسردگی نیز دست و پنجه نرم می‌کنند. دارو درمانی برای بهبود این مشکلات مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه درمان شخصیت اجتنابی کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه شخصیت ها می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 تماس بگیرید.
سوالات متداول
آیا اختلالات شخصیت قابل درمان هستند؟
درمان کامل اختلالات شخصیت معمولا امکان پذیر نیست اما با استفاده از خدمات روانشناسی می‌توان اختلال را تا حد بسیار زیادی کنترل کرد و سبک زندگی فرد را در جهتی مثبت تغییر داد.
برای عضویت در اینستاگرام (ذهن نو) کلیک کنید
سوالی دارید؟ با ما تماس بگیرید
تماس با برترین مشاوران از طریق تلفن ثابت در سراسر کشور از 8 صبح الی 12 شب حتی ایام تعطیل
سراسر کشور :9099070354
جهت مشاوره تلفنی با موبایل و رزرو وقت حضوری
- ۰۰/۱۲/۱۸