واقعیت درمانی یکی از شیوه های درمانی است. که توسط ویلیام گلسر در سال 1960 توسعه پیدا کرد. از نظر گلسر، اگر فردی با مسائل و مشکلاتی روبرو شود، الزاما اختلال روانی ندارند. شاید مربوط به ناتوانی ها در ارضای نیازهای روانی فرد باشد. این روش براساس مفهومی به نام تئوری انتخاب است که برای انسان 5 نیاز اساسی تعریف کرده است. همه این نیازها ژنتیکی هستند و تغییر نمی‌کنند. طبق نظر گلسر، کسانی که انتخاب های درست و بهتری انجام می‌دهند، روابط بهتر و شادتری را تجربه خواهند کرد. واقعیت درمانی را درمانی از نوع مسئولیت و تلنگر برای رویارویی با چگونه زیستن است. به طور کل واقعیت درمانی افراد را به سمت مسئولیت و کنترل رفتار سوق می‌دهد.
منبع: واقعیت درمانی و تئوری انتخاب | اصول، فنون و تکنیک
واقعیت درمانی
در این روش درمانی، از روش هایی به دور از متدهای روانپزشکی و روانکاوی استفاده می‌شود. این روش درمانی توسط ویلیام گلسر در سال 1960 توسعه پیدا کرد. راه و روش درمانی در این روش متفاوت از روانپزشکی و روان کاوی است. گلسر واقعیت درمانی را در 3 واژه خلاصه کرده. این 3 واژه عبارت است از واقع گرایی، مسئولیت پذیری و تفکیک درست و غلط.
در این روش فرد از بیماری بدنی روانی رنج نمی‌برد. اما از شرایط انسانی، اجتماعی و جهانی رنج می‌برند. در واقعیت درمانی در رابطه با گذشته و ناخودآگاه فرد صحبت نمی‌شود. گلسر زندگی حال فرد و حل مسائل امروز را لازمه رسیدن به سلامت دانست. او با آموزش فرد را برای آینده ای بهتر آماده می‌کند. او گفت وقتی مراجع بداند که چه چیزی می‌خواهد و به چه صورت باید در راه رسیدن به اهداف اش رفتار کند؛ آن وقت حال بهتری خواهد داشت. پس او در جلسات تلاش داشت تا به مراجع یاد دهد که ابتدا بفهد چه می‌خواهد؟ برای رسیدن به خواسته ها چه راه هایی وجود دارد؟ و به چه صورت باید در این مسیر رفتار کند.
واقعیت درمانی بر پایه پنج نیاز اساسی در نظریه انتخاب
بر اساس نظریه انتخاب، افراد در تلاش برای ارضای 5 نیاز اساسی خود هستند. بر اساس نظریه تئوری انتخاب، افراد توانایی این را دارند که با مسئولیت بیشتری در قبال اعمال خود، زندگی‌شان را کنترل کنند. طبق نظریه انتخاب، بیشتر ناراحتی های افراد ناشی از روابط ضعیف است. در ادامه این بخش از مقاله، 5 نیاز اساسی در تئوری انتخاب را شرح داده ایم.
🟡 بقا
یکی از 5 نیاز اساسی در نظریه انتخاب، بقا است. در این بخش از نیازها، نیازهای استاندارد مثل غذا و محل خواب، احساس امنیت نیازهای روانی فرد را پوشش می‌دهد. هر نوع عاملی که بقای و موجودیت ما را تحت تاثیر قرار دهد، در این دسته از نیازها قرار می‌گیرد.
برای مثال مردی برای حفظ شغل اش زیراب همکارش را می زند. چرا که ماهیت کار برای این فرد به معنای تامین مسکن و غذا است، یعنی همان نیازهای استاندارد، بنابراین او در ناخودآگاه خود برای تامین نیاز به بقا دست به هر کاری برای حفظ شغل اش می‌زند. در حالی که احتمالا روش های سالم تری نیز برای پاسخ به نیاز بقای او وجود دارد. درمانگران واقعیت درمانی ارتباط رفتار و هدف از آن رفتار را بررسی می کنند. در این مثال زیراب زدن برای فرد عذاب وجدان و اضطراب ایجاد می‌کند. بنابراین واقعیت درمانی به او کمک می‌کند تا به علت اصلی رفتارش پی ببرد و در نتیجه بتواند رفتار سالمتری جایگزین کند.
🟣 عشق و تعلق
دومین نیاز اساسی نظریه انتخاب، عشق و تعلق است. این بخش از نیازها مربوط به روابط با همه افراد است. این روابط شامل: خانواده، دوستان، معلمان، همکاران و حیوان خانگی است.
شما به موجب ارضای این نیاز نیز رفتارهای زیادی دارید. پوشیدن لباس مناسب، توجه به دوستان، خریدن هدیه برای همکار، کسب مهارت های ارتباطی و… از جمله رفتارهایی است که ما برای ارضای نیاز عشق و تعلق انجام می‌دهیم.
🔴 قدرت
قدرت، نیاز دیگر نظریه انتخاب است. در این بخش از نیازها، همه افراد در جستجوی دستیابی به قدرت و سلطه جویی هستند. در واقع در این بخش می‌گویند که مردم می‌خواهند تغییراتی اعمال کنند که در نهایت از خود میراثی به جای بگذارند و یا به نحوی نسبت به باقی همنوعان برتر باشند.
برای مثال تلاش برای ثروتمند شدن و یا پیروزی در انتخابات شورای شهر از جمله رفتارهایی است که در صدد ارضای نیاز به قدرت انسان می‌باشد.
🟢 آزادی
یکی دیگر از 5 اساس نظریه انتخاب، آزادی است. در این بخش از نیازها، افراد باید در زندگی روزمره خود خلاق باشند و استقلال داشته باشند. آزادی همان احساسی است که فرد در جهت رسیدن به آن به دنبال استقلال، خلق آثار هنری، حق انتخاب محل زندگی و…. است.
🟠سرگرمی
آخرین نیاز اساسی نظریه انتخاب، سرگرمی است. در این نیاز منظور آن است که افراد نیاز به تجربه شوخ طبعی، لذت، یادگیری و آرامش هستند. این تجربه باید رضایت بخش و جالب باشد. شما به سینما و تئاتر می روید تا نیاز به سرگرمی تان رفع شود. اما وقتی به صورت افراطی به این نیاز بپردازید امکان انحراف زیاد می‌شود.
تکنیک واقعیت درمانی
در واقعیت درمانی، درمانگر از تکنیک مخصوص به خود استفاده می‌کند. که این تکنیک ها به درمانگر کمک می‌کند به درک از درمانجو برسد. در این بخش از مقاله راجع به تکنیک واقعیت درمانی توضیح داده ایم.
1️⃣ عادت رابطه | واقعیت درمانی
یکی از تکنیک های واقعیت درمانی، عادت های رابطه است. این تکنیک در زوج هایی که به این روش درمانی علاقه مند هستند حائز اهمیت است. به طور کل هر تعاملی 7 عادت ارتباطی را تمرین می‌کند. این عادات ارتباطی شامل تشویق، حمایت و گوش دادن است. اما عادت قطع ارتباط شامل سرزنش، شکایت و انتقاد است.
2️⃣ کیفیت در مقابل جهان درک شده
دومین تکنیک واقعیت درمانی، کیفیت در مقابل جهان درک شده است. طبق نظر گلاسر، هر فردی در ذهن خود دنیایی با کیفیت دارد. این دنیای با کیفیت شامل اهداف و چشم اندازها برای زندگی است. برای اینکه ذهن بخشی از دنیای با کیفیت را در نظر بگیرد، باید یک نیاز اساسی را حداقل برآورده کند. طبق نظر گلسر، جهان درک شده بسیار ذهنی تر است. این جهان بر اساس تمام تجربیات زندگی و گذشته زندگی است. در این حالت هر تجربه یا فردی که با او روبرو می‌شوید، بر اساس اتفاقات گذشته شما بایگانی خواهد شد.
3️⃣ مقایسه مکان | واقعیت درمانی
مقایسه مکان تکنیک دیگری از واقعیت درمانی است. در این تکنیک درمانی، مقایسه ذهنی آنچه که دارید، یعنی دنیای درک شده با آنچه که می‌خواهید یعنی دنیای کیفی است. طبق نظر گلاسر هرچقدر این دو دنیا به یکدیگر نزدیک تر باشند، احساس بهتری با فرد همراه خواهدشد.
4️⃣ مشاهده عینی
طبق نظر گلاسر، هر انتخابی هدف مخصوص خود را دارد. افراد نیز بیشترین تلاش خود را بر اساس اطلاعاتی که دارند انجام خواهند داد. در واقعیت درمانی، گلاسر این تکنیک را آورد تا افراد به انتخاب های خود به صورت عینی نگاه کنند. تا به این نتیجه برسند که آیا آنها را به اهداف خود نزدیک می‌کنند یا خیر؟
فواید و اثربخشی واقعیت درمانی
واقعیت درمانی روش درمانی است که برای افراد درگیر با اعتیاد به دلیل تاکید بر مسئولیت پذیری مفید است. این روش درمانی احساس امیدواری را در افراد افزایش می‌دهد. و به دلیل کنترل بیشتر، تاثیرات منفی که در گذشته بر زندگی وارد شده است را تشخیص می‌دهد. این روش درمانی در محیط مدرسه نیز بسیار کارآمد است. واقعیت درمانی علاوه بر اینکه بر خود کنترلی تاکید دارد، به بچه های مدرسه‌ای نشان می‌دهد که با کنترل می‌توانند پیامدهای رفتاری خود را هدایت کنند.
واقعیت درمانی به دلیل اینکه بر مسئولیت پذیری تاکید دارد، در گروه های درمانی بسیار موثر است. این روش درمانی علاوه بر کنترل رفتار در دانش آموزان، برای معلمان و کادر مدرسه نیز موثر است. واقعیت درمانی به افراد آموزش می‌دهد که مورد حمایت قرار بگیرند و کمتر تنهایی را احساس کنند.
افراد مبتلا به اسکزوفرنی در واقعیت درمانی اثرات مثبتی نشان داده اند. این افراد زمانی که در جلسات گروه درمانی شرکت کردند، با افزایش عزت نفس روبرو شدند. و زمان راحت تری را برای کنترل احساس و استرس داشتند.
کلام آخر
واقعیت درمانی علاوه بر محدودیت هایی که دارد، با تقاط قوتی نیز روبرو است. این روش درمانی به صورت کوتاه مدت است و بر نقاط مثبت تکیه دارد. مهم ترین قوت این روش درمانی، کاربردش در سلامت روان است. به طوری که نقاط مثبت را جایگزین نقاط منفی می‌کند.
همچنین واقعیت درمانی در زوج درمانی، درمان فردی، درمان گروهی، مدارس و … کاربرد مفیدی دارد. اما برای به کارگیری و اجرای آن در زندگی تان نیاز به دریافت خدمات روانشناسی دارید. مرکز مشاوره ذهن نو به صورت حضوری و تلفنی به مراجعان خدمات ارائه می‌دهد. در این مرکز متخصصان مجرب به شما با رویکرد واقعیت درمانی خدمات روانشناختی ارائه می دهند. استفاده از این خدمات به شما کمک می کند تا در حیطه های مختلف زندگی تان مسائل را در کوتاه ترین زمان حل و فصل کنید. هیچ چیز مهم تر از وقت شما نیست. هر چقدر زودتر به سلامت روان برگردید بیشتر از تک تک لحظه های زندگی تان لذت خواهید برد. برای دریافت خدمات درمانی با شماره های درج شده تماس بگیرید.
برای دریافت مشاوره در زمینه واقعیت درمانی می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن ثابت با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.
سوالی دارید؟ با ما تماس بگیرید
تماس با برترین مشاوران از طریق تلفن ثابت در سراسر کشور از 8 صبح الی 12 شب حتی ایام تعطیل
سراسر کشور :9099070354
جهت مشاوره تلفنی با موبایل و رزرو وقت حضوری