هر خانم بارداری باید نسبت به داروهای مجاز و غیرمجاز در بارداری اطلاعات لازم را داشته باشد. رژیم غذایی شما در این دوران ممکن است سلامت خود و جنین‌تان را تهدید کند. اغلب زنان باردار به ویژه کسانی که بارداری اول خود را تجربه می‌کنند، با سوالاتی طی روبرو می‌شوند. شما در دوران‌بارداری اجازه مصرف خودسرانه دارو حتی یک استامینوفن ساده را هم ندارید. اگر بیمار شدید، حتما به پزشک مراجعه کنید. پزشک پس از بررسی و تعیین شدت بیماری در مورد بهترین روش درمان تصمیم‌گیری کرده و شما را در جریان آن قرار می‌دهد. مشخص کردن تمامی داروهای مجاز و غیرمجاز در بارداری در این مطلب امکان‌پذیر نیست. اما داروهای پرکاربردتر بررسی خواهند شد. برای کسب اطلاع درباره بایدها و نبایدهای این دوره برای دریافت مشاوره بارداری کلیک کنید.
اگر در دوران بارداری به سر می‌برید و با بیماری روبرو شده‌اید حتما جهت درمان به پزشک مراجعه کنید. در ابتدا به شما رده‌ها داروها در بارداری را معرفی کرده و سپس از داروهای مجاز و غیرمجاز در بارداری نام می‌بریم.
منبع: داروهای مجاز و غیرمجاز در بارداری
تعیین داروهای مجاز و غیر مجاز بر اساس رده‌ها بارداری
منظور از رده‌ها بارداری این است که بر اساس مطالعات انجام‌شده در انسان‌ها و حیوانات، داروها را به پنج رده بارداری تقسیم می‌کنند.
رده‌ها شامل A، B، C، D و X می‌باشد و هر کدام ویژگی خاص خود را دارند.
داروها رده A از جمله داروها مجاز در بارداری‌اند. مطالعات انجام‌شده در حیوانات و انسان‌ها نشان‌دهنده عوارض بر جنین در دوران بارداری نیست.
اطلاعات کاملی از رده B در خصوص جنین انسان در دسترس نیست. با این‌حال مطالعات حیوانی نشانه بروز عوارض نیستند. اکثر داروها در این رده قرار دارند. برخی پزشکان تجویز آنها را بلامانع و برخی دیگر به سبب کامل نبودن اطلاعات آنها را تجویز نمی‌کنند.
عوارض ناشی از مصرف داروها در رده C بر جنین حیوانات دیده شده است. لذا تجویز این داروها در گرو آن است که فواید مصرف دارو از عوارض آن بیشتر باشد.
پژوهش‌های حیوانی و انسانی نشان‌دهنده بروز عوارض بر جنین هستند. این گروه از داروها نیز فقط در مواردی که خطر تهدید‌کننده ای برای حیات مادر وجود دارد، تجویز می‌شوند.
گروه X نیز منجر به بروز عوارض در جنین می‌شوند. این گروه دارویی به هیچ‌وجه در زنان باردار یا کسانی که احتمال بارداری آنها مطرح است، تجویز نخواهند شد.
داروهای مجاز در بارداری
ممکن است داروها برای تسکین درد، آلرژی و حساسیت، سرماخوردگی، درمان اسهال یا یبوست، سوزش سر دل، حالت تهوع، به عنوان ضد افسردگی یا درمان مشکلات پوستی به کار روند.
در ادامه به معرفی داروها مجاز در بارداری در مورد هر یک از مشکلات فوق می‌پردازیم. برای آشنایی بیشتر با نکات مربوط به مصرف دارو در بارداری کلیک کنید.
تسکین درد
بهترین دارو تسکین‌دهنده درد در دوران بارداری “استامینوفن” است. مسکن‌هایی چون ناپروکسن، ایبوپروفن در بارداری استفاده نمی‌شوند.
آلرژی و حساسیت
آنتی‌هیستامین‌هایی مانند لوراتادین، دیفن‌هیدرامین و همچنین اسپری استنشاقی بینی برای درمان آلرژی در دوران بارداری به کار می‌روند.
استفاده از دیفن‌هیدرامین بهتر است در سه ماهه اول انجام نشود.
سعی کنید از قرار گرفتن در معرض گرده‌ها گل خودداری کنید. هنگام خروج از منزل ماسک بزنید. شستشو بینی با آب و نمک یا سرم شستشو نیز توصیه می‌گردد.
سرماخوردگی
در ابتدا و قبل از تجویز دارو توصیه به درمان‌های خانگی می‌شود. بهتر است خانم باردار با داشتن استراحت کافی، مصرف مایعات فراوان، قرقره کردن آب و نمک به درمان اولیه سرماخوردگی بپردازد.
همچنین در موارد گرفتگی بینی استفاده از قطره‌ها بازکننده بینی و با استفاده از دستگاه بخور، هوا اتاق را مرطوب نگه دارد.
اگر با انجام اقدامات فوق، بهبودی حاصل نشد؛ می‌توانید از داروهایی چون استامینوفن، شربت ضدسرفه دکسترومتورفان و شربت خلط‌آور اکسپکتورانت را پس از مشورت با پزشک استفاده کنید.
اسهال و یبوست
نوشیدن آب فراوان، ورزش کردن، مصرف فیبر زیاد در پیشگیری از یبوست موثر است. اگر به یبوست بارداری دچارید از داروهای ملین مانند متاموسیل، سیتریکل را با تجویز پزشک استفاده کنید.
اسهالی که بیشتر از ۲۴ ساعت طول کشیده و سن بارداری از هفته ۱۲ گذشته است؛ میتوان از داروهای ایمودیوم، کائوپکتات، پارپکتولین استفاده کرد.
داروهای مجاز حین سوزش سر دل در بارداری
بزرگ شدن رحم با فشار آوردن به معده و سوزش سر دل همراه است. شربت آلومینیوم ام‌جی، فاموتیدین، سایمتیدین، و کربنات کلسیم ممکن است تجویز شود.
افزایش تعداد وعده‌های غذایی و کاهش حجم هر وعده به تسکین سوزش سر دل کمک می‌کند.
اجتناب از خوردن غذاهایی که سوزش ایجاد می‌کنند، پوشیدن لباس‌های راحت و آزاد، دراز نکشیدن پس از صرف غذا در کاهش سوزش تاثیرگذار است.
حالت تهوع
کاهش حجم وعده‌های غذایی و استفاده از دمنوش زنجبیل در ابتدا توصیه می‌شود. داروهای دیمن‌هیدرینات، ایمیترول، ویتامین B6 نیز موثرند.
افسردگی
تجویز پاروکستین به همراه پایش قلب جنین از طریق اکوکاردیوگرافی است. دوز این داروها در سه ماهه سوم بارداری تعدیل می‌یابند.
مشکلات پوستی
پمادها موضعی در موارد خارش و بثورات پوستی به کار می‌رود. در صورتی که با پماد مشکل حل نشد، حتما موضوع را به درمانگر خود اطلاع دهید.
داروهای غیرمجاز بارداری
اطلاعات کافی در رابطه با ایمن بودن داروهای گیاهی موجود نیست. بنابراین از استفاده خودسرانه از داروها گیاهی بپرهیزید.
اسپیرونولاکتون، دیگوکسین، داروها کاهنده فشارخون معمولا تجویز نمی‌شوند. در صورت تجویز آنها جنین به طور دقیق ارزیابی می‌شود.
ایبوپروفن، دسته دارویی تتراسایکلین‌ها مانند داکسی‌سایکلین، مصرف بیش از حد ویتامین A، داروها شیمی‌درمانی و ضد سرطان از جمله داروها غیرمجاز در بارداری محسوب می‌شوند. برای آشنایی بیشتر با عوامل ایجاد کننده خطرات بارداری کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه نوزاد و کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.